«شب گرفتن ماه» را هدیه بدهید
گزینه‌ای برای شاهنامه‌دوست‌ها
«شب گرفتن ماه»، رمان تاریخی با رویکرد روایت ماجراهای کمتر شنیده شده از زندگی فردوسی حکیم است.
در بخش‌های مختلف این کتاب، با چالش‌های فردوسی با حکام و سلاطین زمان، حیات اجتماعی و فرهنگی فردوسی، شاعر بزرگ ایران، بخشی از رخدادهای واقعی و خانوادگی زندگی حکیم فردوسی و امثال این مسائل مواجه می‌شویم که احتمالا در کمتر کتابی آنها را شنیده‌اید. همچنین در خلال کتاب، با فرهنگ و تمدن ایرانی و سیمای بیش از هزار سال تاریخ و سرگذشت مردم ایران آشنا می‌شویم.
این مساله از آن جهت اهمیت دارد که نویسنده در کارنامه ادبی خود بارها این را ثابت کرده که از بین روایت‌های متنوع، روایت‌های مستندتر و منطقی‌تر را به روایت‌های مشهورتر ولی احساسی ترجیح می‌دهد.
پر بی‌راه نیست اگر بگوییم نوجوان امروز ایرانی، از شاهنامه چیزی بیشتر از نام و سراینده و قرن آن را نمی‌شناسد. اسم رستم و افراسیاب و تنی چند از پهلوانان را هم به سبب کثرت استفاده دیگران می‌داند وگرنه شاید اگر از او بپرسید داستان آرش کمانگیر را شنیده یا نه، آن را از داستان‌های شاهنامه به شمار بیاورد (در حالی که این داستان و این شخصیت در شاهنامه نیامده است!).
از همین رو لزوم تولید آثاری با محتواهای مربوط به شاهنامه، این سرمایه ارزشمند زبان و فرهنگ فارسی و ایرانی، مخصوصا برای رده سنی نوجوان، وجود دارد و پرداختن به آن از هر زاویه و با هر رویکردی قابل تحسین است. آنچه در بازنویسی این کتاب هم به وضوح دیده می‌شود همین است. تلاش برای پیوند و آشتی نوجوان با زندگی شاعر بزرگ حماسه‌سرای ایران. اما بد نیست به این مساله اشاره شود که زبان و بیان کتاب، اگرچه به فارسی رایج ما برگردانده شده و اگرچه برای نوجوانانه شدن این قلم همت قابل توجهی صورت گرفته است، اما برای مخاطب عام نوجوان سخت‌خوان و دیرفهم است. در مقابل برای نوجوانی که اهل مطالعات ادبی و متن‌خوانی کلاسیک فارسی باشد بسیار خوش‌خوان و دلچسب خواهد بود. به همین دلیل کوچک، و برای جلوگیری از دل‌زدگی نوجوان نسبت به مطالعه شرح زندگی بزرگان فرهنگ و ادب فارسی، بهتر است جز برای گروه دوم، آن را به سایر نوجوانان ارائه نکنیم. هرچند با بالاتر رفتن سن نوجوان و از حوالی 17 سالگی، این تقسیم‌بندی دیگر نیاز نیست و برای همه مناسب خواهد بود.
اگر بین نزدیکان خود دوست شاهنامه‌دوست و فردوسی‌خوان دارید هم این کتاب یک گزینه خاص و مناسب برای معرفی یا هدیه به اوست، چرا که اولا کمتر منبع و رمانی به این موضوع پرداخته و زندگی خود فردوسی همواره در هاله‌ای از ابهام برای شاهنامه‌خوانان قرار داشته است. دوم هم اینکه معمولا فقط بخش‌هایی از زندگی فردوسی که به خود شاهنامه ارتباط دارد در منابع و کتاب‌های مرتبط تکرار شده‌اند، مثل داستان امتناع فردوسی از پذیرفتن هدیه ناچیز نقدی سلطان محمود و طعنه زدنش به او، یا امتناع خانواده فردوسی از پذیرفتن هدیه چشمگیری که سلطان محمود پس از مرگ فردوسی آن را به پاس سرودن شاهنامه می‌خواست به ورثه تقدیم کند.
اصل اثر به زبان تاجیکی به قلم نویسنده مشهور تاجیکستانی، ساتم الوغ‌زاده نوشته شده است. نویسنده‌ای که در کارنامه پربارش پژوهش‌های ارزشمند و پرمایه‌ای درباره زندگی و شرح‌حال و زیست اجتماعی بزرگان فرهنگ ایرانی مثل ناصر خسرو، ابن سینا، رودکی و… به چشم می‌خورد.
محمدرضا سرشار (رضا رهگذر )، این اثر را با نگاهی مناسب برای نوجوان ایرانی به زبان فارسی رایج ما برگردانده و آن را در حدود 100 صفحه نسبت به نسخه نشر نیلوفر که محمدرضا مرعشی‌پور ترجمه کرده، کوتاه‌تر کرده است. گویش تاجیکی اگر چه در چهارچوب زبان فارسی قرار می‌گیرد اما با فارسی رایج امروز چه در واژگان و چه در نحو تفاوت زیادی دارد و به همین علت این رمان برای انتشار در ایران و در اختیار مخاطب ایرانی قرار گرفتن، نیاز به بازنویسی داشته است.
«شب گرفتن ماه» در دسته کتاب‌های نقره ای انتشارات سوره مهر قرار می‌گیرد. کتاب‌های نقره‌ای سوره مهر، به آن دسته از کتاب‌ها گفته می‌شود که به دلیل استقبال مخاطبان از چاپ چهارم فراتر رفته‌اند.
عنوان: شب گرفتن ماه/ پدیدآور: ساتم الوغ‌زاده، مترجم: محمدرضا سرشار/ انتشارات: سوره مهر/ تعداد صفحات: 324/ نوبت چاپ: ششم.
انتهای پیام/
