«دختر آقا لک‌لک» پیشنهادی برای پرورش ذوق بچه‌ها
شب شعری برای فسقلی‌ها
یک روانشناس استرالیایی هست به نام کالت اسمارت که می‌گوید: «روان‌شناسان از پژوهش‌های مرتبط با تصویربرداری از مغز بهره گرفته‌اند و دریافته‌اند کودکانی که بزرگسالی در کنارشان می‌نشیند و برایشان قصه می‌گوید، در مهارت‌های شناختی و مهارتِ خواندن، با کودکانی که چنین تعاملی از بزرگ‌ترها دریافت نمی‌کنند، فرق دارند. این تمایز نه به وضعیت اقتصادی مربوط می‌شود و نه به سوابق و گذشته خانوادگی. تنها عامل مؤثر در آن، تعداد دفعاتی است که بزرگسال با کتابخوانی یا قصه‌گویی کودک را همراهی می‌کند.» پس نشستن در کنار بچه‌ها و خواندنِ ساده کتاب‌های شعر و قصه را برای کوچولوهای بامزه‌تان دست‌کم نگیرید.
این یافته علمی، پایه‌های چنان محکمی دارد که حداقل برای حقیر مثل روز روشن و پذیرفتنی است. شک ندارم در زندگی روزمره و اطراف همه شماها هم بچه‌هایی هستند که از همان عنفوان طفولیت، جور دیگری شیرین‌اند، بهتر سخن می‌گویند، آسمان را به ریسمان می‌بافند و حرف‌های گنده‌تر از دهانشان تحویلتان می‌دهند. گاهی از اینکه تشابه بین پدیده‌ها و اشیا را با چه ظرافت‌های باورنکردنی‌ای می‌فهمند، شاخ درمی‌آورید و دهانتان باز می‌ماند از فهم محیرالعقولشان از ریزه‌کاری‌هایی که هرگز توجه آدم گنده‌ها را جلب نمی‌کنند.
آن‌ها که دستی بر آتش روان‌شناسی و مطالعات رشد کودکان دارند، می‌دانند که شعرخواندن برای بچه‌ها چه تأثیر عمیقی بر رشد این فسقلی‌ها دارد. اگر قندوعسلتان تا چهارسالگی شعرهای متفاوتی را از بر بشود، می‌توانید مطمئن باشید که در مهارتِ خواندن، گوی سبقت را از بچه‌های دیگر برباید. حفظ شعر و خواندنش در سنین دو تا شش‌سالگی به شهد و شکرتان کمک می‌کند تا راحت‌تر روی کاری خاص متمرکز بشود، احساساتش را بپروراند و آن‌ها را تشخیص بدهد، حافظه‌اش را تقویت کند و اطلاعات بیشتری به خاطر بسپارد و ساز گوش‌هایش را طوری کوک کند که هم موسیقی بفهمد و هم وزن و هماهنگی کلمات را.
هم رشد زبانی و هم رشد شناختی کودک را می‌توانید از این راه تقویت و در مسیر صحیح هدایت کنید. کتاب‌خواندن و قصه تعریف‌کردن فایده‌های زیادی دارند. وقتی برای کودکتان قصه می‌گویید و کتاب می‌خوانید، در واقع رفته‌اید توی نخ پرورش قوه تخیلش. شخصیت‌های قصه، روابطشان، اتفاق‌ها و حتی رنگ اشیا و طبیعت، تصویرهایی می‌شوند توی سر بچه که برای خودش تفسیرشان می‌کند و تصوراتش از جهان و پدیده‌هایش گسترده می‌شود. تجربه‌های واقعی بچه از دنیای پیرامونش، با شنیدن قصه‌هاست که وسعت و تنوع می‌گیرد و از دایره خانه و محیط حسی اطرافش فراتر می‌رود.
مهارت‌های زبانی‌اش بیشتر می‌شود و به‌وسیله کتاب و قصه با واژه‌های دشوارتر و پیچیده‌تر مأنوس می‌شود. وسعت‌گرفتن دایره حس و درک جهان پیرامون و کلماتی که برای بیان تجربه‌ها لازم است، حس کنجکاوی بچه را هم برمی‌انگیزد. درست مثل نوه خودم که یک دم از پرسیدن سر باز نمی‌کند؛ آن‌قدر که گاهی باید توی ذهنمان بگردیم دنبال وقت‌هایی که پرسشی نداشته و سؤال‌پیچمان نکرده است! به‌وضوح می‌بینم که حالا هرچه می‌گذرد، درک او با تجربه‌های زیادی که از لابه‌لای صفحات کتاب‌ها و فرازهای قصه‌ها و شعرها دریافت می‌کند، از دوروبرش عمیق‌تر و عمیق‌تر می‌شود. روی بال کتاب‌ها به جاهای دیگر سفر می‌کند و جهان شناختی‌اش خوش‌آب‌ورنگ‌تر می‌شود. کوچولوی ما می‌تواند خودش را جای شخصیت‌های داستان‌ها بگذارد، صدایی را که برایشان در ذهنش ساخته تقلید کند، دیالوگ‌هایی را که تخیل کرده از زبانشان بگوید و حتی طنز و شوخی را از لابه‌لای مناسبات و صحبت‌هایشان بیرون بکشد و با بیان شفاهی و زبان بدن منعکس کند. این تجربه‌ها می‌تواند او را با دیگران همدل و از طریق دریافت بازخورد از اطرافیان، در برقراری ارتباط مؤثر توانمند کند. چیزی که با عنوان رشد اجتماعی یا اجتماعی‌شدن از آن یاد می‌کنیم.
از طرف دیگر، شعرخوانی باعث می‌شود خاصیت آهنگین‌بودن شعر، یادگرفتن کلمه‌ها و ترکیب‌های تازه را آسان‌تر کند و لذت‌بخش‌تر. این روش، چاشنی سرگرم‌کننده، خلاقانه و خوشایند و دلپذیربودن را به آموختن واژه‌های جدید اضافه می‌کند و به آن طعم می‌دهد. شعر و آهنگ به بچه کمک می‌کند تا تشخیص دهد آهنگ بعضی واژه‌ها مثل هم‌اند؛ اما معنای متفاوت دارند. به وسیله شعر، الگوی ترکیب واژه‌ها و ساختاربندی عبارت‌ها و جمله‌ها را هم بهتر و سریع‌تر درک می‌کند.
دقت کرده‌اید که شعرهای بچه‌ها ترکیبی از جمله‌ها یا شبه‌جمله‌های خیلی کوتاه‌اند، تا هم راحت فهم بشوند، هم راحت به خاطر سپرده شوند و هم راحت‌تر به زبان بچه بنشینند؟ «دختر آقا لک‌لک»، مجموعه شعرهای مریم اسلامی، هم همین ویژگی را دارد و ده شعر کوتاه و ساده، در عین حال خیال‌انگیز و شیرین را در خودش جای داده. از نقاشی‌های زیبایش هم نگویم که هر چه بگویم، کم گفته‌ام.
در این مجموعه، از ساختن تصویرهای مفرح از جاکلیدی با آویز دایناسور گرفته، تا داداش کوچولوی تازه متولدشده و قاچ‌کردن هندوانه و دختر آقا لک‌لک که در مسیر رسیدن به آقای داماد، با لباس عروسی توی ترافیک مانده، بافتنی‌بافتن خانم عنکبوت و خانواده‌بودن انگشت‌های پا و ذوق‌وشوق برای مدرسه‌رفتن و آغوش مادر، مگس‌کشی که بابا خریده و شکل مگس است و سفره هفت‌سین، همه و همه در خدمت پرورش قوه تخیل و خلاقیت بهره گرفته شده و مطمئنم بچه‌ها از شنیدنشان کلی کیف خواهند کرد.
عنوان: دختر آقا لک‌لک/ پدیدآور: مریم اسلامی، تصویرگر: سحر فرهادروش، گرافیک: حسام صادقی/ انتشارات: مهرک(سوره مهر)/ تعداد صفحات: 24/ نوبت چاپ: اول.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
