محمد قائم‌خانی تگ

اهمیت این روایت آن است که در موضع درستِ بازگویی «سرنوشت یک شهر» ایستاده است.

آن‌چه که آناکارینا را به عنوان یک شاهکار از همه کتب همرده‌اش جدا می‌کند، این است که تولستوی در آن کار مشغول طرح‌افکنیِ نوعی فلسفه اخلاق است که با نمایش برتری خیر بر شر به پایان می‌رسد.

بینوایان با تمرکز بر مسیحیت، توانسته ریشه الهیاتی انقلاب فرانسه را دریابد یعنی آن‌جا که رقابت (و جدال و کشمکش و تضاد و جنگ و نفی)، برای حفظ بقا، به اجبار یاری‌گری را به رسمیت می‌شناسد.

فروغ که دختری‌ست بی‌پیوند شده، در چنبره ضرورت بقا گیر افتاده و در تنگنای معامله کردن خویش با مشتری‌های شهر نو بر سر زنده ماندن، چون غریقی در آستانه خفگی فقط و فقط دست‌وپا می‌زند.

رمان «خواب‌گردها»، چیزی نیست جز روایت «سبک زندگی جدید»، که همانا خواب‌گردی است، رقیق شدن مرزهاست، در هم رفتن هویت‌هاست، تبدیل و تشبّه آدم‌ها به همدیگر است.

با «طاعون»ِ کامو، یک خواننده معمولی هم می‌فهمد که چطور آزادی نیازمند مبارزه است و بدون آن، اثری از انسان باقی نخواهد ماند که بخواهد آزاد باشد یا نباشد.

دورنمات در رمان «عدالت» به ما نشان می‌دهد که پی‌جویی عدالت بی‌معنی است، چون در آسمان هم خبری نیست مگر همین رواج ظلم‌های مشابه زمین و ظلم‌های بزرگ‌تر.

«خانم دلوی» را باید پیش‌گویی ویرجینیا وولف برای آینده دانست؛ چنین نویسنده‌ای است ویرجینیا وولف.