کتاب «بازجویی از صدام؛ تخلیه اطلاعاتی رییس جمهور» روایت همین بازجویی به قلم خود جان نیکسون است که در سال 2016 تصمیم به نگارش آن گرفت؛ هرچند که نام کتاب غلط‌انداز است و این توقع را در ما ایجاد می‌کند تا خواننده بخش زیادی از بازجویی‌ها و اعترافات صدام باشیم اما جان نیکسون بیشتر به بیان خاطرات و تحلیل‌های خود پرداخته است و قسمت مربوط به بازجویی‌ها و اعترافات صدام در آن کمتر است، باز هم با این وجود کتابی ارزشمند است و به نظر می‌رسد که جان نیکسون تلاش کرده است که نگاه بی‌طرفانه و البته متفاوت از صدام ارائه بدهد و شخصیت او را از زاویه‌ای دیگر بررسی کند و اطلاعات جدیدی به مخاطب ارائه دهد.
از زمانی که هویت صدام تأیید شد و رسانه‌ها این خبر را پخش کردند، گزارش‌های مطبوعاتی متفاوتی از روند دستگیری و بازجویی صدام منتشر شد و اکثر گزارش‌ها حاکی از این بود که او همکاری لازم را در روند بازجویی ندارد، واقعیت‌ها را نمی‌گوید و مطالبی از این دست. شاید در بعضی مواقع حق با آنها بوده باشد اما طبق چیزی که جان نیکسون نوشته واقعیت کمی متفاوت‌تر از گفته مطبوعات بوده است؛ او در بخشی از کتابش گفته است: «صدام با آنکه سرسختی از خود نشان می‌داد اما در کمال صداقت پاسخ داد و بخشی که خود مایل بود را بی‌پاسخ نگذاشت.»
طبق توصیفات نویسنده اتاق بازجویی بسیار ساده بوده و صدام بدون هیچ غل و زنجیری و بی‌آنکه شباهتی به یکی از مجرمین تاریخ داشته باشد روی صندلی نشسته، بازجویی می‌شود و به سؤالات نیکسون پاسخ می‌دهد. پس از مدتی که از بازجویی‌ها می‌گذرد و موضع صدام نسبت به مردم کشور خودش و کشورهای دیگر برای او روشن می‌شود، جان نیکسون به این نتیجه می‌رسد که عراق با صدام از عراق بی‌صدام بهتر بوده است و حتی چندین بار در طول کتاب مشاهده می‌کنیم که او به این نکته اشاره می‌کند که صدام نباید ساقط می‌شده است. او با توجه به اطلاعاتی که قبل از بازجویی‌ها از شخصیت صدام داشته و اطلاعاتی که اکنون کسب کرده، تقریبا در 3 صفحه شباهت‌های صدام و جرج بوش را بیان می‌کند که از قسمت‌های جالب کتاب‌اند.
در رابطه با متن کتاب ناگفته نماند که دو بار از سوی بخش مرور انتشارات سیا بازبینی شده است و در قسمت‌های مختلف کتاب با نقاطی مشکی مواجه می‌شویم که همان سانسورهای اعمال شده است؛ البته طبق گفته جان نیکسون در ابتدای کتاب، مطالب سانسور شده به هیچ وجه ارتباطی با مسائل حکومتی نداشته‌اند؛ نیویورک تایمز هم در این‌باره اینطور نوشته است: «بسیاری از خاطره‌نویسی‌ها که با موضوع سازمان سیا نوشته شده، فاجعه‌بارند؛ محافظه‌کارانه، شدیداً ناسیونالیستی و بدتر از همه ملال‌آور. برخی نیز تحت نظارت شدید و سانسور سیا منتشر شده‌اند… اما در این میان استثناهایی به چشم می‌خورد، و یکی از نمونه‌های تازه آن، کتاب «بازجویی از صدام؛ تخلیه اطلاعاتی رئیس جمهور» نوشته جان نیکسون است…»؛ اگر شما هم کتاب را مطالعه کرده باشید متوجه می‌شوید که تعداد این سانسورها زیاد نیستند اما شامل بخش‌های حساسی می‌شوند که خواننده را کنجکاو به دانستن ادامه آن می‌کند.
این کتاب برای نخستین بار به بازگویی اطلاعات تاریخی و سیاسی جدید و بسیار متفاوت از زندگی صدام می‌کند که پیش از آن در جایی به آنها اشاره نشده بوده است و افکار و شخصیت او را روشن‌تر بیان می‌کند. شاید یکی از دلایلش این باشد که صدام پیش از دستگیری به احدی پاسخ نداده است و شناخت از او محدودتر بوده پس منبع خوبی برای آشنایی با زندگی صدام و دوران سیاسی او است.
عنوان: بازجویی از صدام؛ تخلیه اطلاعاتی رئیس‌جمهور/ پدیدآور: جان نیکسون مترجم: هوشنگ جیرانی/ انتشارات: کتاب پارسه/ تعداد صفحات: 282/ نوبت چاپ: پانزدهم.
انتهای پیام/
