راویان در این کتاب بسیار بدیع و دقیق انتخاب شدهاند و همین زاویه دید نو، برایمان داستانهای تازهای تعریف میکند که تا به حال نظیرش را کمتر جایی خوانده یا شنیدهایم. روایتهای ناب و دست اول که مجال تعلل را از خواننده میگیرد و او را به پیش فرا میخواند. میتوان گفت انتخاب راویان تازه علاوه بر ایجاد فضای داستانی، روحی معمایی به روایت بخشیده است.
مرحوم ابوالفضل زرویی نصرآباد میتوانست حاصل مطالعه شصت منبع پژوهشیاش را در روایتی خطی بنویسد اما کوشید تا از زوایای پنهان و تازهتری به ماجرا بنگرد. نویسنده، قمر بنیهاشم را دمی از نگاه لبابه همسر او و بعدتر از زاویه کزمان غلام عبدالله ابن ابی محل روایت کرده است. گاهی امالبنین از عباس برایمان میگوید و دگرگاه شبث بن ربعی و نیز مانند اینها سرجون و عبیدالله بن عباس بن علی و ام کلثوم و مسلم بن عقیل.
نویسنده قلم سلیس و روانی دارد و برای معرفی عباس (ع) از دوازده دوربین گرداگردش استفاده کرده است. همین سبب مستند شدن این کتاب ارزشمند است. البته این قلم روان گاهی به نظم نزدیک میشود و شاعرانه توصیف میکند و عدهای معتقدند به واسطه چند جمله توصیفی بلند به سانتیمانتالیسم طعنه میزند.
ماه به روایت آه نمی تواند منبع کامل و جامعی برای شناخت زندگانی قمر العشیره حضرت عباس باشد. اساسا هدف نویسنده از نوشتن این کتاب بیشتر از اینکه بیان شرح زندگانی باشد، افشای زوایای پنهانی است که کمتر از آنها نقل شده است. از این لحاظ کتاب بیشتر از دریا، شبیه به دریاچهای زلال است میان بیابان. که خب شنا کردن در آن بسیار لذتبخش است.
پیشتر گفتیم روایت کمی به داستان نزدیک است و اقتضای داستان خیال است. در حالی که نقل تاریخ و ترکیبش با خیال کمی امانتداری نویسنده را خدشهدار میکند. ابوالفضل زرویی نصرآباد در قسمتهایی از کتاب به حوادث تاریخ، جامه داستانی پوشانده و همین مسئله او را ناچار به استفاده از تخیل کرده و چیزی که در سطور کتاب شاهدش هستیم، کنشها و واکنشها، افکار و تصورات شخصیتها است که امروزیتر از سال شصت هجریاند. البته ورودیهای ذهنی نویسنده بسیار کم است اما باز هم در دل متن رؤیت میشود. مثل این است که هیئت تاریخی شخصیت در بستر افکار نویسنده یا شخصی همدوره او ظاهر میشود، امروزی فکر و شوخی میکند و بعضا کمی روشنفکر است و مکالماتش کمی متفاوت از زمان وقوع حادثه است.
به هر حال ماه به روایت آه راویان متنوعی دارد و هر یک توجهمان را به قسمتی از فیل جلب میکنند که تا به حال ندیده بودیمش. صد و چهل و چهار صفحه دارد و قلم روانش خیلی زود به صفحات آخر کتاب میرساندمان. و اگر بخواهم مثالی از قلم روان و راوی کمتر دیده شده و اطلاعات تازهاش بزنم احتمالا این پاراگراف در توصیف ام البنین، مادر عباس ابن علی (ع) مناسب باشد: «خلاصه اینکه حسرت ازدواج با فاطمه ام البنین بر دل معاویه ماند. میگویند هر وقت معاویه از سبکسری، بیخیالی، شکار، میگساری و اطوار کودکانه یزید به تنگ میآمد، با کنایه به میسون (مادر یزید که هم قبیله حضرت ام البنین است) میگفت: زنان طایفه کلب میانه نمیزایند، یا عباس میزایند یا یزید. کاش مرد پروری را از مادر عباس میآموختی.»
عنوان: ماه به روایت آه/ پدیدآور: ابوالفضل زرویی نصرآباد/ انتشارات: کتاب نیستان/ تعداد صفحات: ۱۴۴/ نوبت چاپ: نهم.
انتهای پیام/