مجله الکترونیک
قرن نو ـ کلمات دفرمه چه پیامی دارند؟
هر طور که نگاه می‌کنم این کلمات نیستند که به دست من‌اند در کش‌وقوس بلکه این منم که فشرده می‌شوم و کش می‌آیم و حتی دفرمه می‌شوم در کلماتم. من همان گِل بازی کودکانم، همان جنینم، همان خمیرِ خامِ شاطرم و حتی همان حیوان بیچاره ناچار و دچار در حسرتِ درون. و کلماتم من‌اند و […]
قرن نو ـ برای همه سبزه سبزکنندگان و سبزنکنندگان
بعد از مرور همه این فکرها اما با خودم دو دوتا چهارتا می‌کنم. از نوع اقتصادی‌اش را که یاد نگرفته‌ام، اما می‌توانم این تحلیل حسنه ریاضیات را بیاورم به دیگر ساحت‌های زندگی و مثلا با صدای بلند از خودم که دارد خسته و کوفته و مثل همیشه خوشحال چای کیسه‌ای را می‌اندازد توی لیوان بپرسم […]
«درویش‌خان» عاشقانه‌ای درباره موسیقی است
آدمی‌زاد است دیگر، دلش می‌خواهد نیازهای دلش را برطرف کند و من نمی‌دانم، هنوز نمی‌دانم که چرا این نیاز فطری در انسان آن‌چنان مغضوب علمای دین قرار گرفته که موسیقی و موسیقی‌دان را جزء بدترین و مضرترین موجودات عالم دانسته‌اند. درست مثل حاجی بشیر که در یکی از بدترین دوره‌های خفقان اجتماعی و مذهبی با […]
«ماتی خان» و روایت یک اعتراض
«ماتی خان» روایت یک اعتراض است، اعتراض قبیله‌ای که قصد ندارد اجازه دهد زیر چرخ‌دنده‌های مدرنیته وارداتی رضا پهلوی و نامردمی ماموران دولتی له شود و فرهنگش دیگرگونه شود. رمان راوی سال‌های ابتدایی حکومت پهلوی اول است؛ راوی تمام کوتاه آمدن‌ها و نرمش‌های ماتی خان و اهالی قبیله برای داشتن زندگی آرام، که البته نصیبشان […]
روایتی از دنیایی که دیگران در آن راهی ندارند
[ایستگاه توحید] با احتیاط به دختر بچه نزدیک شد. دخترک حدودا پنج یا شش سال داشت. موهای طلایی درخشانی داشت که با دقت و ظرافت و بی‌شک محبت مادرانه، بافته شده و از دو طرف شانه‌اش آویزان بودند. بلندی مو تا پاهایش می‌رسید. یک لباس پرنسسی آستین پفی قرمز به تن داشت که با پوست […]
درباره زبان مادری و ترسی که نباید داشت
در چنین فضایی من هم یاد گرفتم که گیلکی صحبت کنم. چهار، پنج، شش و هفت ساله شدم. مدرسه در انتظارم بود و اندک نگرانی در خانواده‌مان وجود نداشت که در محیطِ مدرسه نتوانم با بچه‌ها، معلم‌ها و… ارتباط بگیرم، حتی مادرم تاکید هم نکرد که باید در مدرسه فارسی حرف بزنم. به صورت کاملا […]
«جواهر مصری» تجربه مصر عهد باستان را برایتان زنده می‌کند
نویسنده در داستان، یک شخصیت بی‌اطلاع (به اسم پونتی) قرار داده تا شخصیت اصلی یعنی آسیه، بتواند داستان را برایش روایت کند. این روش، راه حل نسبتا خوبی برای پیش بردن داستان‌های تاریخی است؛ به شرطی که دیالوگ‌ها، در همان مسیر داستانی بودن متن باقی بمانند و شبیه بیانیه‌های طولانی و تک گویی‌ها نباشند. در […]
«ژنرال دلا رُوِره» از نفوذ فاشیست‌ها حرف می‌زند
جووانی برتونه یک قمارباز کلاه‌بردار است که به عنوان مهره‌ای برای رسوخ به هسته‌های مقاومت و جاسوسی از دستگیرشدگان، در کسوت یک ژنرال، به زندان فرستاده می‌شود. شاید بد نباشد نگاهی گذرا به داستان بیندازیم. در همان فصل‌های ابتدایی کتاب جووانی برتونه که توسط نیروهای امنیت ملی دستگیر شده، از انگیزه‌های کلاه‌برداری‌اش می‌گوید و سعی […]
روایت‌هایی از تنهایی در میان دیگران
تا لباس بپوشد و بخواهد از خانه بزند بیرون، بابا با واکر خودش را رسانده بود جلوی در تا پیشانی‌اش را ببوسد و با برقی در چشم‌های خیس و خاکستری‌اش «خیر پیش» بگوید. طفلک‌ها چه خوشحال بودند که او عازم است تا کمی استراحت کند. بی‌نواهای خجالتی! گمان می‌کردند اینکه از قرار دوستانه او خوشحال […]
«هشت میلی‌متر از انقلاب» نمی‌خواهد تاریخ بسازد
راوی (علی میرقطبی) تلاش می‌کند در کمال صداقت خاطراتش را از ساخت مستند «روایت انقلاب در سبزوار» بازگو کند. سختی‌های تولید و تهیه فیلم خام و ظهور تصاویری که گرفته و… همه در کنار هم، سبب می‌شود روایت میرقطبی به جان مخاطب بنشیند. همنشینی خاطرات با تصاویری که از دل مستند بیرون آمده سبب می‌شود […]
«مرگ و پنگوئن» روایت زندگی‌های متلاشی شده است
«مرگ و پنگوئن» پنج سال پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اوکراینِ در گیر تورم صدبرابری و بازار آزاد و مالکیت خصوصی منتشر شد و داستان مردی به نام «ویکتور» را برای مردم روایت کرد. مردی که از سودای رمان‌نویسی به سوگ‌نامه‌نویسی می‌رسد. سوگ‌نامه‌نویسی در یک روزنامه، بدون ذکر نام و نشانش که البته […]
«وصیت‌ها» روایتی است از اشیائی که تنها در لفظ مقدس‌اند
قوانین گیلیاد ترسناک است. زن، تنها در کلام، مقدس به نظر می‌رسد و برای حفظ این تقدس باید فرزند بیاورد و تسلیم باشد. در گیلیاد فرماندهان طالب دختران کم سن و سال‌اند و همسران‌شان به طرز مشکوکی می‌میرند. کسی می‌تواند در برابر این قوانین تاب بیاورد که حجم وسیعی از خودش را گم کرده باشد، […]
روایتی برای مادری که خالق تمام لحظات شکوهمند است
برای این قاعده یک مثال دیگر سراغ دارم. از دنیای شخصی خودم. داستان کوتاهی نوشتم در حدود سه چهار هزار کلمه. جان داستان درخت پیری بود وسط صحن امامزاده شهرمان. سرو بزرگ و پرابهتی است. پیرمردی می‌گفت هزار سال سن دارد. چاخان می‌کرد ولی پینه‌های بزرگ دور تنه و شاخه‌های قطور خشک شده‌اش واقعا شبیه […]
«چون بوی تلخ خوش کندر» قدیس نمی‌سازد
فرهاد مهراد، خواننده‌ای با آن صدای «تِنور»، از خاطره جمعی گروه‌های مختلف پاک نمی‌شود. یکی با «والا پیامدار…» (وحدت) و دیگری با «بوی عیدی، بوی توپ…» و یکی هم با «هفته خاکستری» یعنی با وجود سبک خاص موسیقی و صدای متفاوتش اما سلیقه‌های بسیاری هستند که ترانه‌هایش را زمزمه می‌کنند و با آن‌ها خاطره دارند. […]
راوی «شاه بی‌شین» اهل قضاوت نیست
رمان «شاه بی‌شین» اثری است که محمدکاظم مزینانی آن را بر اساس زندگی محمدرضا شاه پهلوی به رشته تحریر در آورده است. داستان این کتاب از بیماری شاه آغاز می‌شود و سپس با نگاهی به گذشته از کودکی تا لحظه مرگ محمدرضا پهلوی را روایت می‌کند آن هم روایت دوم شخص، همچنین نوع نگاه شاه […]
بازسازی قاب‌های بورخسی توسط نویسنده عرب
در نگاه اول داستان‌های کتاب به نظرم احوالات شخصی آمدند؛ اما در واقع مضمونی کاری‌تر به من منتقل شده بود. جنگ و آوارگی. جنگ و زخم‌های ابدی. جنگ و جدال درونی انسان‌ها. نویسنده علاوه براینکه سوژه‌های کمتر دیده شده‌ای را برای قهرمانی داستان‌هایش انتخاب کرده بود، از رگه‌های جهان فانتزی و سورئال هم غافل نشده […]
