مجله الکترونیک
مروری بر روایت جلال آل‌احمد از «دُر یتیم خلیج فارس»
در یتیم خلیج فارس بعد از گذشت حدود هفتادسال از زمان نگارشش کتابی مهم برای شناخت جزیره خارگ است.
نگاهی به «غرب‌زدگی» در یکصدمین سالروز تولد جلال
جلالِ سالِ ۱۳۴۱ غرب‌زدگی را در شمایل کلّی‌اش در هیئت یک بیماری می‌بیند. چیزی شبیه یک ویروس خارجی که محیطی را برای رشدش مناسب تشخیص دهد و ریشه بدواند. در حقیقت کاری که جلال در مجموعه مقالات «غرب‌زدگی» می‌کند، چیزی شبیهِ «درمانگری» است. ابتدا تشخیصش را می‌گذارد که همان مرض غرب‌زدگی است، بعد مرض را […]
نگاهی به «در خدمت و خیانت روشنفکران» در صدمین سال تولد جلال
آل‌احمد از همان ابتدا با کلمه روشنفکر که ربطی به جامعه ما ندارد و از فرنگ آمده مشکل دارد. در جامعه ما که نه قرون وسطی را تجربه کرده‌ایم و نه عصر روشنگری را، روشنگری یا روشنفکری چه معنایی دارد. همانطور که این کلمه وارداتی است و ربطی به ایران ندارد، کسانی هم که خود […]
نقدی بر رمان «مدیر مدرسه» جلال آل‌احمد
آل‌احمد از طبقه متوسط اجتماع و از میان همین توده‌های مردمی که بدنه و قوام فرهنگ و ادب و هنر با آنها و برای آنها می‌بالد، برخاسته است. او که در یک خانواده مذهبی رشد یافته، حالا که قلم به دست گرفته و توانسته خود را تا مرز فرهیختگان ادب بالا بکشد، از همین مردم […]
نگاهی بر «سنگی بر گوری» در صدمین سال تولد آل‌احمد
کتاب مثل همه آثار جلال با ساده‌ترین، راحت‌ترین و صریح‌ترین جملات ممکن شروع می‌شود: «ما بچه نداریم. من و سیمین. بسیار خوب. این یک واقعیت. اما آیا کار به همین جا ختم می‌شود؟ اصلا همین است که آدم را کلافه می‌کند. یک وقت چیزی هست. بسیار خوب هست. اما بحث بر سر آن چیزی است […]
زبان تند و تیز آل‌احمد در «نفرین زمین»
داستان با ماموریت معلمی شهری شروع می‌شود که پا به روستا می‌گذارد. روستایی که اگر توان قیاسی با شهر در آن بود، طومار طومار تفاوت‌ها در آن ذکر و جایی برای شباهات باقی نمی‌گذاشت. البته که جلال از مقایسه دلسرد و ناامید نشده و در بندبند آن به قیاس زندگی روستایی و شهری می‌پردازد. اما […]
فریاد اعتراض جلال در «مدیر مدرسه»
نوشتار متفاوت جلال، باعث شهرت او در بین اهالی ادب شد. او با زبانی عامیانه و البته پرخاشگر و تیزبین، به بیان تفکرات و اندیشه‌های خود در قالب رمان پرداخته است. برخلاف نویسنده هم‌عصر خود، صادق هدایت، با گفتاری برون‌گرایی به بیان افکار خود می‌پردازد. او با بیانی کوبنده، از جانب شخصیت‌های داستانی، حرف خود […]
روایتی درباره نویسنده‌ای که خواندن آثارش مُد بود
سال سوم دبستان بودم که معلم موضوع انشایی به ما داد: «میازار موری که دانه‌کش است…» انشا را نوشتم و آمدم سرکلاس. معلم اسمم را صدا زد و گفت بیا انشایت را بخوان. رفتم کنار تخته سیاه ایستادم و انشایم را خواندم. تمام که شد در کمال ناباوریم معلمم برایم دست زد و به بچه‌های […]
واکنش ادبیات داستانی به کودتا چه بود؟
انقلاب مشروطه، کودتای بیست و هشت مرداد و انقلاب اسلامی از جمله اتفاقات مهم تاریخ صد ساله کشورمان هستند که هرکدام از آنها سرنوشت تاریخ را دستخوش دگرگونی‌های عظیمی ساخته‌اند. کودتای بیست و هشت مرداد و سرنگونی حکومت مردمی دکتر مصدق با کودتای آمریکایی انگلیسی از جمله اتفاقات تلخ تاریخ سیاسی کشورمان به شمارمی‌رود. این […]
