مجله الکترونیک
روایتی از یک آری و هزار اندوه
فخری در طول این زندگی‌نوشت به تمام این سوالات پاسخ می‌دهد. به حس و حالی که تجربه کرده می‌بالد و تلاش می‌کند بخشی از آن فضای معنوی و آرامش‌بخش را برای ما بسازد. همان چیزی که باعث شده پای این زندگی بماند. بهشتی که در پس هر لذت کوتاهش، غم از دست دادن رخ نشان […]
نگاهی به «در خدمت و خیانت روشنفکران» در صدمین سال تولد جلال
آل‌احمد از همان ابتدا با کلمه روشنفکر که ربطی به جامعه ما ندارد و از فرنگ آمده مشکل دارد. در جامعه ما که نه قرون وسطی را تجربه کرده‌ایم و نه عصر روشنگری را، روشنگری یا روشنفکری چه معنایی دارد. همانطور که این کلمه وارداتی است و ربطی به ایران ندارد، کسانی هم که خود […]
مروری بر گزیده موسی بیدج از ادبیات عمان
کلمه «سپیده‌دم» که با نام حواصیل ترکیب شده نیز از اندوه و غم خالی نیست، نه فقط به خاطر اینکه سپیده‌دم فضایی وهم‌آلود و هنگامه‌ای است که نور گریبان ظلمت را می‌شکافد و سوزی ناپیدا در آن موج می‌زند بلکه ممکن است مخاطب را یاد شعر میاکوتو شاعر اهل موزامبیک بیندازد که گفت: «و اندوه […]
«جان بها» و شتابزدگی در روایت
ما ابراهیم را نمی‌شناسیم. این نشناختن و مرموز بودن تا یک جایی به نفع داستان است و آن را به سرعت پیش می‌برد. تا جایی که استعفانامه ابراهیم در جیبش است، همراه دیگران در آتش و دود می‌دود و باتوم می‌خورد؛ اما از یک جایی به بعد این شخصیت‌پردازیِ اندک، برای نقش مهم و تاثیرگذارش […]
نوشتن آزادانه و بدون واهمه مثل سلینجر
ساختن یک خانواده، به صورتی که خواننده‌ها آن را باور کنند و حس کنند که تمامی اعضای آن وجود دارند، کار مشکلی است؛ اما سلینجر از پس این کار برآمده است. او به اعضای این خانواده شخصیت می‌‌بخشد و به آنها نزدیک می‌شود. همه این خواهران و برادران انگار که با زبان مخصوصی حرف می‌زنند، […]
مرور کتابی درباره منازعه میان فلسطین و اسرائیل
امروز هم بازار نشر پر است از کتاب‌هایی که برای آشنایی مقدماتی با موضوعات مختلف از فلسفه گرفته تا سیاست و تاریخ و علوم تجربی نوشته شده‌اند و از قضا در موارد زیادی راهنمای خوبی برای افراد کنجکاو و علاقه‌مندند. این روزها که آتش جنگ میان رژیم صهیونیستی و مردم فلسطین شعله‌ور شده برای بسیاری […]
متاثر از بورخس، مارکز، یوسا و دیگران
«واقعیت دردناک و ناقص است. همین است که هست، و این طور است که آن را از رؤیا تمییز می‌دهیم. وقتی چیزی خیلی شیرین و دوست‌داشتنی باشد، خیال می‌کنیم خواب و رؤیاست و خودمان را نیشگون می‌گیریم تا مطمئن شویم خواب نمی‌بینیم ـ اگر دردمان آمد، معلوم می‌شود خواب نیستیم. واقعیت، حتی در آن لحظاتی […]
یادداشتی بر کتاب «خبرنگار دو دلاری» اثر حامد هادیان
ابتدا برای مخاطبی که کتاب را ندیده، بگویم که «خبرنگار دو دلاری» روایتِ حامد هادیان است از چهل روز سفر به اوکراین، یکی از مهم‌ترین سوژه‌های بحرانیِ بین‌المللیِ اَخیر. شاخک‌ها برای تشخیص و انتخابِ بحران دقیق عمل کرده است. تلاشِ هادیان برای ثبتِ وقایعِ جنگِ اوکراین حتّی شده به قاعده همان چهل روز قابلِ تقدیر […]
قهرمانان واقعی «هفت روز آخر» را از یاد نخواهید برد
در جریان کتاب، آدم‌ها کم‌کم از القاب‌شان فاصله می‌گیرند و دیگر به چشم رزمندگانی که قرار است درگیر مبارزه همیشگی‌شان باشند، نگاه‌شان نمی‌کنید. این‌ها انسان‌هایی‌اند که مبارزه تازه‌ای انتظارشان را می‌کشد. انسان‌هایی به تنگ آمده از تشنگی و گم‌گشتگی در مسیرهای سنگلاخ. این نکته مثبت اثر است. این که از القاب و عناوین می‌گذرد و […]
مروری بر اولین تجربه داستانی اسماعیل فصیح
حال اگر بخواهم جلال آریانِ شراب خام را به شما معرفی کنم باید عین این جملات را تکرار کنم. بدون کمترین تغییری. البته که ما از زندگی جلال آریان چیزهای دیگری هم می‌دانیم که به طبع شاخ و برگ‌های اقتضای داستان است. اما این همانندی به چه معنا می‌تواند باشد؟ در این که فصیح برای […]
مروری بر رمان «تاریک ماه»
نویسنده در بیان داستان خود از زبان تصویر خوب استفاده می‌کند و مخاطب می‌تواند از فرم برخاسته از داستان برای خود تصویر ذهنی بسازد اما نویسنده در زبان و نثر خود برای اینکه آشنایی‌زدایی کرده و تعبیر خاص و جدیدی از یک موقعیت بسازد، کمی شاعرانگی می‌کند و این مطلب در سراسر داستان آن‌قدر زیاد […]
تولستوی و رنج خدایگانی نویسنده
معمولاً زمانی که قرار باشد در تبیین این وجه خدایگانیْ مثالی ذکر شود، نام یک نویسنده بیش از بسیاری بر زبان می‌آید یا بر صفحه نگاشته می‌شود؛ که همانا لئو تولستوی است. آن‌چه باعث می‌شود که تولستوی به عنوان نگینی در تاریخ ادبیات داستانی به عنوان نویسنده‌ای خدای‌نما بدرخشد، اول ارتباط حیرت‌انگیز تمام جزئیات داستانش […]
ادبیات ایران برای یکی از متفاوت‌ترین زنان تاریخ چه کرده است؟
دختر امیرالمومنین علی (علیه السلام) دارای علم وافر خدادادی بود. ابن‌عباس از وی با این عبارت نقل می‌کند و می‌گوید: «بانوی خردمند ما زینب (سلام الله علیها) و همین بس که در بنی‌هاشم به «عقیله» یعنی بانوی خردمند معروف بود و آن هنگام که حضرت زینب (سلام الله علیها) در اسارت وارد کوفه شد. او […]
تجربه‌نگاری مادرانه از «مادری کردن»
آخر دکتر شیرخشک نوشت، آرزو داشتم با شیرِمادر، بزرگ شود اما دندان گذاشتم بر جگر و شیر و آب جوشیده را ریختم درون شیشه. گرسنه بود، سی‌میل شیر را یک نفس خورد، آرام گرفت، اما ربع ساعت بعد هر چه خورده بود بالا آورد. دکتر شیرخشک را عوض کرد، شیر دیگر و شیر دیگر و […]
روایتی از عجز انسان مدرن در «جاده»
اولین باری که عمیقا به مرگ فکر کردم وقتی بود که بالای گودی قبر یکی از عزیزانم ایستاده بودم و پیکر متوفی دو قدم آن‌سو تر آماده عزیمت بود. آن لحظه‌ها اگر چه نوجوان بودم اما می‌توانستم نزدیکی و سایه نزدیک مرگ را احساس کنم و با تمام وجودم تلاش کنم تا مفهوم نیستی را […]
«شکارچیان ماه» و مسئله ضدجنگ بودن
کلاف روایت هم با تمام شیوایی زبان در دست نویسنده نیست و ناگهان همه خرده‌پیرنگ‌ها رها می‌شوند. تا حدی که معلوم می‌شود اصلا خرده‌پیرنگی در کار نیست و همه آنها تلاش‌های ابتر نویسنده برای شناساندن شخصیت اصلی به مخاطب است. مثلا آن قسمت‌هایی که نویسنده گریزی به ماجرای «پاریز» می‌زند و از فرجام آن می‌گوید؛ […]
