مجله الکترونیک
روایتی از رفاقت و شهر و شب‌نشینی
نورهای شهر مانند نقاشی‌های اکسپرسیونیستی شد و فکر کردم چطور می‌شود توصیف کرد که نورها شبیه نقاشی‌های اکسپرسونیستی شده بدون آنکه بگویی نورها شبیه نقاشی‌های اکپرسیونیستی شده؟
روایت فراز و فرود یک دانشمند در «شور ذهن»
ایروینگ استون با نام اصلی ایروینگ تننبام، در چهاردهم ژوئیه 1903 در سان‌فرانسیسکوی کالیفرنیا به‌دنیا آمد. علت شهرت او در میان اهالی ادبیات، به‌دلیل خلق رمان‌هایی است که در ژانر زندگی‌نامه، به شرح زندگی و اتفاقات افراد مشهور و چهره‌های نام‌دار تاریخ، می‌پردازد. در هفت سالگی، بعد از طلاق والدین و ازدواج مجدد مادر، نام […]
«خانه ادریسی‌ها» و سخن عشق و آزادی
اشیا در این رمان آن‌قدر با شخصیت‌ها عجین می‌شوند که انگار جزئی از وجودشان هستند. نه به خاطر دل‌بستن شخصیت‌ها به آن چه دارند، که به خاطر جاگیری دقیق و مناسب شی در داستان. ادوکلن کاوه، شال کشمیر خانم ادریسی، نشان‌های شوکت، روسری تیره‌رنگ لقا، تصویر راهبه‌ای در اتاق… تنها یادگار خانم ادریسی از شوهر […]
شخصیت اصلی «گاف» زن است
من رمان گاف را یک اثر چند وجهی می‌دانم که از هر سو سعی کرده است دایره نگاه خود را وسعت بدهد و در میزانسن‌های مختلف حرف برای گفتن داشته باشد. چه درباره فرم اثر که مختصری به آن اشاره کردم و چه درباره ماهیت و مضمون اثر. یکی از نکته‌هایی که در این رمان […]
«عمارت هیتلر» داستان معمایی چند نسل
«رمان تاریخی» تنها به کار آموزش تاریخ در قالب داستان نمی‌آید؛ بلکه باید قبل از همه، تمام عناصر و سازه‌های اصلی، خیالین، نمادین و دلالتگر رمان را در خود داشته باشد وگرنه تا سطح گزارشی روایی سقوط می‌کن. ایتالو کالوینو رمان‌نویس برجسته ایتالیایی می‌گوید: «قصه، زاده «ایماژ» یا تصویر ذهنی است نه مخلوق تزهایی که […]
پیشگویی جنگ داخلی در «بیروت 75»
پیش از سخن گفتن درباره «بیروت ۷۵» خوب است به یک نمونه جنجالی از ادبیات دیستوپیایی اشاره کنیم. رمان «قلعه حیوانات» اثر جورج اورول یکی از مشهورترین کتاب‌های دیستوپیایی و دارای ماهیت افشاگرانه است. قلعه حیوانات نمودی از وقایع قبل و دوران استالین و انقلاب روسیه و بعد از آن است. داستان بیروت ۷۵ نیز […]
روایت‌هایی از تنهایی در میان دیگران
کتاب را بغل زدم و برگشتم بالا. برگشتم به خانه خودمان! فکر کن! خانه خودمان! همین دیوارهای نیمه‌ویرانِ متروکه، شده خانه ما. به جای آن همه رویا که از خانه‌مان می‌بافتیم. یادت هست؟ قبل از آنکه پدرم، و پدرت، از هم جدایمان کنند، چنان که فکر می‌کردیم دیدارمان افتاده به قیامت! در آن خانه هم […]
خواندن این کتاب به کار داستان‌نویس‌ها هم می‌آید
من فکر می‌کنم این دغدغه همیشه گوشه ذهن آقای عبداللهی بوده که منجر به نوشتن کتاب ۱۵۹ صفحه‌ای «قصه‌ها از کجا می‌آیند» شده است. این کتاب را نشر اطراف منتشر کرده و خیلی زود در دل اهالی ادب جای گرفته است که من به ایشان حق می‌دهم. حقیقتا زبان ساده اما مفاهیم بلند در این […]
آغازی خوب با پایانی روشن
محله ناظرآباد مصداقی از محله‌های فقیرنشینِ حاشیه‌ایِ شهرهای بزرگ است. اما آنچه به عنوان اوج نقطه تضاد در رمان رخ نشان می‌دهد و از این رهگذر عدمِ تعادلِ رمان تعلیق و جذابیت را افزایش می‌دهد آنجاست که ارغوان، معلم شاگردانی است که هیچ شباهتی به ناظرآبادی‌ها ندارند. در واقع هرچه آنان دارند، ناظرآبادی‌ها ندارند و […]
مروری بر سه‌گانه کیانوش گلزار راغب
داستان «شنام» داستان خود آقای کیانوش گلزار راغب است که به عنوان بسیجی و برای دفاع از اسلام و ایران راهی جبهه می‌شود و دست روزگار در تقسیمات قوای نظامی او را راهی جبهه غرب میکند. بسیجی جوان و کم سن و سال آن روزها که راه افتاده و دست از زندگی شسته و از […]
مروری بر آخرین یادگار احمد محمود
احمد محمود در داستان درخت انجیر معابد آراء خود را درباره جامعه مطرح میکند. در واقع او جامعه را در این اثر به یک چالش بزرگ دعوت میکند که بر خلاف آثار قبلی‌اش، این‌بار هیچ قدرتی را در تسلط و پیشبرد نشان نمی‌دهد بلکه روح توده را به عنوان خاستگاه اراده جمعی و تاثیر فراوانش، […]
سه‌ضلعی قصه‌های چهل‌تن؛ زن، تاریخ و سیاست
با این وجود، چهل‌تن، تالار آیینه‌اش را بر خشت زنان بنا نهاده است در مقطعی پرتنش از تاریخ سیاسی، که از «مردانش» بسیار سخن گفته و نوشته‌اند. خانواده میرزا تابلوی وضعیت سیاسی‌ـ‌اجتماعی ایران در عصر مشروطه است و خانه، ایرانِ مشروطیت، با همان بسیاریِ وقایع ملتهبِ پیش‌بینی‌ناپذیر. در چنین ایران سیاسی که نویسنده ترسیم میکند، […]
مروری بر کتاب «عملیات عطش»
مهمترین خصیصه در عملیات عطش این است که نویسنده در تمام صحنه‌ها حضور تاثیرگذار و متحرک دارد. این که می‌گویم متحرک به معنای این است که عنصر نویسنده در داستان منفعل نیست و انعطاف‌پذیری دارد و در نهایت همین حضور پررنگ نویسنده در وسط معرکه سبب زیبایی زبان و استاتیک شدن روایت شده است. نویسنده […]
نویسنده «گاف» کار سختی انجام داده است
«گاف» که اولین اثر این نویسنده است در قالب رمانی کوتاه به شرح سختی‌های کار در نهادهای مردمی خیریه پرداخته است. رمان از زبان زنی به نام «ارغوان» که شخصیت اصلی کتاب است روایت می‌شود. مهمترین مسائلی که در روایت به آنها پرداخته شده؛ شکاف طبقاتی و شکاف بین نسلی است. نقطه قوت کتاب شخصیت‌پردازی […]
مروری بر یک روایت مستند از ماجرای منا
زهرا کاردانی با همتی شایسته تقدیر و در پی یافتن پاسخ برای سوالات و دغدغه‌های شخصی‌اش پیرامون ابعاد این فاجعه به سمت نوشتن این کتاب سوق داده شده و نتیجه ساعت‌ها گفت‌وگو با شاهدان و مسئولان و مطلعان را در حالی سخاوتمندانه با ما به اشتراک گذاشته که طبق صحبت‌های خودش از کمترین حمایت و […]
روایت مادری که راوی رنج نیست
شصت یک کتاب تلخ در راهروهای بیمارستان است. از بخش زایمان شروع می‌شود و تلاش یک زوج جوان برای نگه داشتن دختر کوچولویشان را از زبان مادر روایت میکند. توصیه می‌کنم این کتاب را آرام‌آرام در چند مرحله نخوانید بلکه پشت سر همْ یک نفس بخوانید. نه به خاطر کم حجم بودنش. بلکه به خاطر […]
«النا» و تلفیق بین مصطفی عقاد و فرج‌الله سلحشور
برای شکل گرفتن یک داستان خوب، باید دو نیرو که همان نیروهای خیر و شر باشند، در تضاد جدی قرار بگیرند. نویسنده کتاب یعنی آقای رضا وحید هم این نکته را به خوبی در داستان به کار گرفته است. تقریبا به ازای هر شخصیت در داستان، شاهد یک رابطه با تضادِ داستان‌ساز هستیم! این موضوع […]
