شمایل: نویسنده

مروری بر جهانی که نجیب محفوظ در آن زندگی می‌کرد

نویسنده‌ای که جایزه برایش مهم نبود

در سال ۱۹۶۶، برخی از اعضای شورای نشست قيادی انقلاب، از جمال عبدالناصر خواستند تا نجیب محفوظ را به خاطر نوشتن رمان «وراجی روی نیل» تنبیه کند. عبدالحکیم عامر یکی از اعضای شورا معتقد بود نجیب محفوظ با این رمان به حکومت مصر و مسئولین آن، کنایه می‌زند. قرار بازداشت نجیب محفوظ صادر شد، اما […]

نگاهی به بن‌مایه آثار رضا امیرخانی در پنجاه سالگی‌اش

تمام‌قد نویسنده

اگر بخواهم همان صراحت منتقدانه و همیشگی‌ام را در این یادداشت به کار بگیرم باید همین سرآغاز کار به صراحت بگویم مانند نویسنده این یادداشت می‌توانید برخی یا همه داستان‌های امیرخانی را دوست نداشته باشید. حتی می‌توانید به صراحت داستان‌هایش را با ادبیات تند و علمی و بی‌رحمانه‌ای نقد کنید، اما با این حال حرکت […]

نگاه به جهان میلان کوندرا که از عدم قطعیت می‌گوید

سلطه کیچ تمامیت‌خواه

کوندرا مفهوم کیچ را شرح و بسط می‌دهد و آن را فراتر از یک اثر ضعیف هنری در نظر می‌گیرد. او در کتاب «هنر رمان» در بخش «هفتاد و یک کلمه» که شرحی بر واژگان منحصر به خودش است؛ در قسمتی از تعریف «کیچ» آورده است: «وقتی «بار هستی» را می‌نوشتم، از اینکه کلمه کیچ […]

شارل بودلر و عوالمی که در آن زیست می‌کرد

نقاش زندگی مدرن

بودلر نه‌تنها یک شاعر بلکه منتقدی قَدر بوده و هست. بسیاری نقد­های او را در باب هنر، مانیفستِ هنر مدرن خوانده‌اند، اما آیا بودلر یک مدرنیست آوانگارد بوده است؟ بهتر آن است که بپرسیم بودلر در چه ساختاری به خلق اثر می‌پرداخته است. آنچه از اشعار او بر می‌آید حراست از قالب کلاسیک ادبی است […]

یادی از داغ سرد نشده ادبیات در بیست‌ویک اردیبهشت

داستان‌گوی رویا و مه

روزی که خبر آمد، غزاله علیزاده نویسنده سرشناس و صاحب رمان دو جلدی «خانه ادریسی‌ها» و مجموعه داستان چهارراه و… در جواهرده رامسر خودش را حلق آویز کرده، بیشتر از غصه، حیرت در جانمان نشست. حالا از آن روزها بیست و پنج سالی می‌گذرد. حالا من به سن و سال آن روزهای غزاله علیزاده رسیده‌ام. […]

مروری بر جهان داستان‌های گلی ترقی

زنِ پراکنده

در کتاب «خواب زمستانی» که از آثار دوران قبل از انقلاب است او روایتگر پیرمردی تنهاست که در جوانی با دوستانش عهد بسته بودند تا همیشه همراه هم باشند اما اکنون در زمان کهنسالی از یکدیگر جدا افتاده‌اند و او به این درد تنهایی انس گرفته است. «آدمیزاد فراموشکاره. وقتی درد داره، قیل و داد […]

حنجره سیمین داستان زنان

زنان در داستان‌های دانشور همگی از جانب جامعه و یا خانواده مورد ستم واقع شده و یا گاهی توسط مردان تحقیر و یا سرکوب شده‌اند. او به این مسئله می‌پردازد که گویی این سرکوبگری به نوعی حق برای مردان در جامعه تبدیل شده است و جزیی از شخصیت مرد است. همچنان که در «جزیره سرگردانی» […]

خداوندگار قصه، پرچم‌دار فرم

سالیان دراز پس از مرگش آرام آرام منتقدینی پیدا شدند که دست به بازخوانی آثارش زدند و تعریف جدیدی از او اراﺋه دادند: نویسنده‌ای که ایدﺋولوژی را با تکنیک‌های ادبی منحصر به فرد خود بازتعریف می‌کرد. جایی گفته بود نمی‌تواند لذتِ زیبایی‌شناسی که در دیدن یک پروانه وجود دارد را از لذت علمی شناخت چیستی […]

نوشتن با اولین اشعه خورشید

«وقایع‌نگاری ادبی» این سبکی است که بسیاری آن را به همینگوی نسبت می‌دهند. در واقع سبک نوشتاری او سبکی است که به وقایع‌نگاری شباهت دارد. این را از آثار مختلفی که نوشته نیز می‌توان دریافت که محصول مشاهدات و تجربه‌هایش به رشته تحریر در آمده و بسیاری از منتقدانش نیز او را بر همین مبنا […]

ساکن خانه شماره متن

اگر مخاطب داستان‌های او بوده باشید، تایید می‌کنید که مشهدی بودن و بوی حرم امام هشتم از برگ برگ صفحات کتاب‌های تشکری بیرون می‌زند. اگر با او گفت‌وگو هم کرده باشید و پای صحبت‌هایش با آن لهجه شیرین مشهدی، نشسته باشید، به این نتیجه می‌رسید که این نویسنده مشهدی و آثارش، خواندن دارد. محال است […]