مجله الکترونیک
مروری بر اثری شاخص در میان رمانتیک‌ها
«مردی که می‌خندد» صدای اعتراض طبقه فرودست در میان صفحات رمانی عاشقانه است؛ در سال‌هایی که رمان به مهمترین ابزار برای بیان نقد و اعتراض و ترسیم چهره‌های معمولی بدل شده بود.
روایتی از عزاداری با طفل صغیر
سلما که از آب دست کشید احساس کردم خودم هم تشنه‌ام. آمدم باقی‌مانده آب توی لیوان را سر بکشم که صدای مداح توی حسنیه پیچید: لَیتَکُم فی یوم عاشورا جَمیعا تَنظرونی کَیفَ اِستَسقی لِطِفلی فاَبواَ اَن یَرحمونی. آب، توی دهانم مزه خون گرفت.
مروری بر حماسه «گیل‌گمش»
وقت‌هایی که زیادی در دنیای داستان‌ها غوطه‌ور می‌شوم با خودم فکر می‌کنم که اولین داستان را چه کسی آفرید یا چه کسی آن را مکتوب کرد. فکر می‌کنم ردپای اولین کلمه‌هایی که سر هم شدند تا داستانی را خلق کنند؛ به کدام دوره از تاریخ بشر برمی‌گردد. اگرچه اولین‌هایی به مدد باستان‌شناسان و کاوش‌گران و […]
مروری بر یکی از کتب «روایت پیشرفت»
آرزوهای دست‌ساز با تمام قوت و ضعف‌هایش متکی بر واقعیت است. بنابراین اگر نخواهیم صرفا از جنبه ادبی بدان بپردازیم و به خود خاطرات توجه کنیم، می‌توانیم کتاب را گام مهمی در راستای فرهنگ‌سازی برای ماندن و ساختن بدانیم.
مروری بر رمان تحسین‌شده «سوران سرد»
فضای مبهم و رازآلود کتاب از ابتدا تا چند صفحه مانده به انتهای کتاب، با قدرت حفظ می‌شود. در واقع غیر قابل حدس بودن وقایع از بزرگ‌ترین امتیازات این اثر است. امتیازی که مخاطبش را مجبور می‌کند بی‌وقفه کتاب را بخواند و ماجراها را دنبال کند. این غیر قابل حدس بودن که نتیجه تعلیق‌های درست […]
نگاهی به سفرنامه افغانستان رضا امیرخانی
ـ «جانستان کابلستان» و تاریخ جانستان کابلستان شرح وقایع سفر امیرخانی در مهر 1388 خورشیدی به افغانستان است. سفر او در دوره مهمی از تاریخ سیاسی ایران رقم می‌خورد. در سال 88 و بعد از اتفاقات انتخابات ریاست جمهوری. امیرخانی در سفرنامه‌اش از ذکر جسته و گریخته وقایع آن سال غافل نمی‌شود و در بخش‌های […]
نگاهی بر «سنگی بر گوری» در صدمین سال تولد آل‌احمد
کتاب مثل همه آثار جلال با ساده‌ترین، راحت‌ترین و صریح‌ترین جملات ممکن شروع می‌شود: «ما بچه نداریم. من و سیمین. بسیار خوب. این یک واقعیت. اما آیا کار به همین جا ختم می‌شود؟ اصلا همین است که آدم را کلافه می‌کند. یک وقت چیزی هست. بسیار خوب هست. اما بحث بر سر آن چیزی است […]
مروری بر مجموعه داستان «گوساله سرگردان»
مجید قیصری در این مجموعه بیش‌تر از آن که بخواهد از جنگ به مثابه جنگیدن و درگیر شدن حرف بزند از پی‌آمدهای جنگ حرف زده است. پی‌آمد به معنی حقیقی کلمه و به معنی آنچه بعد از جنگ و یا در حاشیه جنگ بر انسان وارد می‌شود. در یکی دو داستانی هم که زمان وقوع […]
مروری بر اولین تجربه داستانی اسماعیل فصیح
حال اگر بخواهم جلال آریانِ شراب خام را به شما معرفی کنم باید عین این جملات را تکرار کنم. بدون کمترین تغییری. البته که ما از زندگی جلال آریان چیزهای دیگری هم می‌دانیم که به طبع شاخ و برگ‌های اقتضای داستان است. اما این همانندی به چه معنا می‌تواند باشد؟ در این که فصیح برای […]
«شکارچیان ماه» و مسئله ضدجنگ بودن
کلاف روایت هم با تمام شیوایی زبان در دست نویسنده نیست و ناگهان همه خرده‌پیرنگ‌ها رها می‌شوند. تا حدی که معلوم می‌شود اصلا خرده‌پیرنگی در کار نیست و همه آن‌ها تلاش‌های ابتر نویسنده برای شناساندن شخصیت اصلی به مخاطب است. مثلا آن قسمت‌هایی که نویسنده گریزی به ماجرای «پاریز» می‌زند و از فرجام آن می‌گوید؛ […]
مروری بر خاطرات خودنوشت یک نگهبان زندان
کتاب «رنج بی‌‌پایان عشق» خاطرات یک سرباز نگهبان از کمیته مشترک ضد خرابکاری است. علی‌اوسط تنهایی که در اواخر دهه چهل و اوایل دهه‌ی پنجاه مسیر انتخاب شغل و حرفه‌اش به خدمت در شهربانی و درنهایت زندان کمیته مشترک منتهی می‌شود؛ در این کتاب از خاطرات خود می‌گوید. کتاب از سال‌های کودکی و نوجوانی نویسنده […]
مروری بر داستان جنایی «وقتی خورشید خوابید»
کتاب از هشت بخش تشکیل شده و به جز فضاسازی ابتدایی و گزارش انتهایی، ما تقریبا در هر بخش با حداقل یک بازجویی مواجهیم که در کنار هم و مانند تکه‌هایی از یک پازل تمام رمان را در دل خود گنجانده‌اند. اما آنچه در انتخاب این فرم نوشتن مهم است این است که نویسنده بتواند […]
نگاه به جهان میلان کوندرا که از عدم قطعیت می‌گوید
کوندرا مفهوم کیچ را شرح و بسط می‌دهد و آن را فراتر از یک اثر ضعیف هنری در نظر می‌گیرد. او در کتاب «هنر رمان» در بخش «هفتاد و یک کلمه» که شرحی بر واژگان منحصر به خودش است؛ در قسمتی از تعریف «کیچ» آورده است: «وقتی «بار هستی» را می‌نوشتم، از اینکه کلمه کیچ […]
وقتی تپانچه میرزا کوچک‌خان داستان می‌شود
در حقیقت باید اعتراف کنیم که او چه در نقد، که بر قله‌های آن ایستاده است، و چه در شعر و رمان حرف برای گفتن دارد و موفق ظاهر شده است. این‌ها همه از آن روست که براهنی فرم را به خوبی می‌شناسد و در آثارش به‌ویژه در اشعارش سعی در کشف فرم‌های مختلف دارد. […]
«زمستان 62» آینه تمام‌نمای جنگ نیست
«زمستان62» که از سه بخش کلی تشکیل شده است به سه سفر جلال آریان به اهواز تقسیم می‌شود. بخش‌هایی که با عناوین «سفر اول»، «سفر دوم»، «سفر سوم» از یکدیگر تفکیک شده‌اند. جلال آریان که شخصیت اصلی و راوی کتاب «ثریا در اغما» نیز است؛ در این کتاب به شرح ماوقع سفرش در زمستان سال […]
«گروگانکشتگی» و چندصدایی تاریخی
نویسنده این کتاب که ایده کلی خود را از اتفاقات و اسناد واقعی وام گرفته؛ با به کار بستن عناصر داستانی و صحنه‌ها و گاه شخصیت‌هایی خیالی رمانی تاریخی آفریده است. رمانی که می‌توان آن را از منظر دارا بودن مولفه‌های یک رمان تاریخی بررسی کرد و البته از همین منظر نیز نمره قبولی به […]
