مجله الکترونیک
قرن نو ـ جای خالی اندیشه در جهان قصه‌ها
باید بگویم ادعا ندارم که همه داستان‌های منتشر شده فارسی را در سال 1400 خوانده‌ام اما آن‌قدری که مخاطب آثار بومی بودم و هستم فقدان یک عنصر جدی را در داستان‌هایمان، ریشه‌دار و اصیل می‌دانم و می‌بینم. آن هم عنصری است که از نسبت جدی با اندیشه و تفکر به شکل عام آن و هستی‌شناسانه […]
«آبنبات هل‌دار» روایتی‌ست از دهه‌ای عجیب در تاریخ معاصر
دهه شصت از آن مقاطع زمانی است که در میان دهه‌های معاصر ایران بیش از هر مقطع دیگری واجد مولفه‌های متعدد و متنوع پژوهشی بوده است. دهه‌ای که بلافاصله پس از انقلاب سال 57 از راه می‌رسد آن هم در حالی که در آن یکی از عجیب‌ترین و طولانی‌ترین جنگ‌ها در جریان بود. «آبنبات هل‌دار» […]
«محرمانه میلان» حکایت‌گر تضاد میان غرب و شرق است
مهاجر، با سردرگمی در فرهنگ کشور میزبان دچار اختلال هویت می‌شود؛ گویی از فرهنگ خویش گسیخته است، اما به فرهنگ کشور میزبان نیز هنوز تعلقی ندارد؛ بنابراین، برای یافتن هویت حقیقی خود، همواره در تکاپوست. فرد مهاجر، با دیدن و شنیدن آنچه در کشور میزبان می‌گذرد، دچار شوک فرهنگی، تزلزل شخصیتی و دوگانگی اندیشگانی می‌شود. […]
مواجهه با سوگ و مرگ در «سنگی که نیفتاد»
«سنگی که نیفتاد» کشمکش‌های فکری و سرشار از تردید مردی به نام سعید را تصویر می‌کند که بعد از مرگ همسرش با مادر و دخترش زندگی می‌کند. مادر سعید نماینده مادران سنتی نگران و دلسوز و اهل عبادت است. عابدی که نمی‌تواند گره از شک فرزند مصیبت‌زده باز کند. این رمان به شدت درگیر دو […]
«سکه‌های سفالی» شعار نمی‌دهد
آنچه داستان‌های عاشورایی عصر حاضر را از دیگر متون نثر پیرامون واقعه عاشورا متمایز می‌کند، تلاش نویسندگان در دیگرگونه دیدن و دیگرگونه ارایه کردن این روز با مطالعه‌های دقیق تاریخی است. ظلمی که در روز عاشورا بر حضرت اباعبدالله‌الحسین (ع) و یارانش رفته، برای هر شیعه در اقصی نقاط عالم، برانگیزاننده نوعی از احساسات دینی […]
«آه با شین» و مردمی که فرصت تحلیل مدرنیته را نیافتند
«آه با شین»، قصه مردی است که در انتهای زندگی با بیماری کهنه «زنده‌بودن» و «زندگی» به بیمارستان می‌رود و هربار با یک بهانه کوچک به خاطرات گذشته بازمی‌گردد. گذشته‌های دور، گاهی آن‌قدر دور که سنش قد نمی‌دهد و می‌رسد به خاطرات پدربزرگ‌هایش، اما چون معتقد است که زندگی و رنج و راحتش ارثی است […]
«مفتون و فیروزه» تصویر جامعه ایرانی در دهه پنجاه است
انقلاب اجتماعی، انقلاب در ساحات گوناگون و طبقات جامعه است به گونه‌ای که ساختار سیاسی تحت تاثیر این اراده برای تغییر چاره‌ای جز دگرگونی وجود ندارد و نظام سیاسی قبلی ساقط می‌شود. انقلاب ایران انقلابی اجتماعی بود و از این‌رو نویسنده «مفتون و فیروزه» را تحسین می‌کنم که سراغ بخش مهم و مغفول این انقلاب […]
استعاره‌ای داستانی از روشنفکر ایرانی پهلوی دوم
رمان «عاشقی به سبک ون‌گوگ» با رویکرد تاریخی اشاره‌هایی جدی و غیرقابل انکار به جریان روشنفکری دارد. واقعیت این است که با فروپاشی بزرگترین جریان روشنفکرانه تاریخ معاصر، یعنی کمونیسم، اساس جریان روشنفکری جهانی از معنی کلاسیک خود و جزمیت و قاطعیت و پیشتازی فاصله گرفته است. در ایران هم که چشم‌داشتن به راه‌های سهل‌الوصول […]
راوی «شاه بی‌شین» اهل قضاوت نیست
رمان «شاه بی‌شین» اثری است که محمدکاظم مزینانی آن را بر اساس زندگی محمدرضا شاه پهلوی به رشته تحریر در آورده است. داستان این کتاب از بیماری شاه آغاز می‌شود و سپس با نگاهی به گذشته از کودکی تا لحظه مرگ محمدرضا پهلوی را روایت می‌کند آن هم روایت دوم شخص، همچنین نوع نگاه شاه […]
«ماتی خان» سراسر غیرت و حماسه است
راستش را بخواهید من این تکثر و تنوع حضور اقوام در ایران را موهبتی برای ایران و خودمان می‌دانم. این تفاوت‌ها در عرصه فرهنگ برای ما فرصتی را فراهم ساخته که من از آن به فرصت زندگی‌ساز تعبیر می‌کنم. لذت‌بخش و بی‌نظیر است سمنان، همدان، آذربایجان، خوزستان و ترکمن صحرا داستان خودش را داشته باشد. […]
مجموعه داستانی با زبان سخت سمنانی
از این‌رو مفاهیمی که از آنها می‌توان داستانی کوتاه ساخت، تاب گسترش مفاهیم رمانی را ندارند و در قالب رمان نمی‌گنجند. هر چند از منظر ریخت‌شناسی حائز اهمیت بسیار باشند، با این تأکید که داستان‌های کوتاهی داریم که تأثیرگذارتر از بسیاری از رمان‌های طولانی هستند. با این توضیح مختصر برویم سراغ مجموعه داستان‌های کوتاه «ایوار» […]
رمانی معمایی‌ـ‌پلیسی از یک مسئله روز
رمان «برنامه‌نویس» نوشته وحید حسنی، رمانی در گونه معمایی و پلیسی است که طی آن با ماجرای علی تهامی دانشجوی کامپیوتر روبه‌رو می‌شویم. علی تهامی دانش و تبحر خاصی در هَک و ورود به سامانه‌های الکترونیکی دارد و می‌خواهد یک کار بزرگ انجام دهد. او با راهنمایی یکی از اساتیدش وارد یک پروژه امنیتی می‌شود […]
عبور سمیه عالمی در کتابش از جنسیت
در این رمان ریحان نماینده زنی است که برای همراهی با همسرش با بخشی از درون خودش مواجهه می‌یابد که برای خودش هم غریب و ناشناخته است اما همین زن در رویارویی با مرگ فرزند اراده کرده است تا در آن سیاه‌چاله سوگواری باقی بماند. حالِ او حال همه آدم‌های عزاداری است که به سبب […]
مروری بر «پروژه پدری» که روایت‌هایی از دل سکوت است
شروع کتاب با مقدمه‌ای جذاب از فاطمه ستوده دبیر مجموعه، یک مدخل کامل با یک دعوت وسوسه‌کننده برای شروع کتاب است. ستوده در همین مدخل با صمیمت پرده از حیرت خودش در مواجهه با احساسات پدرانه مردان نویسنده و جوان این مجموعه برمی‌دارد. اولین روایت غافلگیرکننده است. پدر این یادداشت قاسم فتحی یک جوان متولد […]
آمیختگی خیال و تاریخ در «دیلماج»
این همان نکته‌ای بود که نخستین نسل روشنفکری ایران آن را در نیافته بودند؛ بنابراین طرح اخذ تقلیدی تمدن غربی بدون توجه به بنیادهای نظری آن به شکست انجامید و این جامه بر تن ایرانیان راست نیامد. نسل نخست روشنفکری ایران با دست خالی صحنه تاریخ را ترک کردند، اما تجربه شکست آنها بر نسل […]
نقدی بر رمان «تشریف» از افق فلسفه هایدگر
صاحب این قلم به رمان «تشریف»، اثر علی‌اصغر عزتی‌پاک، از دو پنجره فلسفی و کلامی نگریسته بود. یک‌بار از منظر ژاک دریدا و نظریه متافیزیک حضور «تشریف» را بررسی کرده و بار دیگر از نظرگاه پساهزاره‌گرایی یواخیم فیوره‌ای. اما این‌بار از افقی دیگر به این رمان ایرانی نگاه می‌کنیم و آن هم مفهوم «دازاین» در […]
