مجله الکترونیک
«کوی غزل‌ها» و تحلیلی بر ترجمه و فضای آثار عربی
فضای داستان و اتفاقاتش برای مخاطبی که مثلاً «کوچه مدق» نجیب محفوظ را خوانده باشد، نمی‌تواند تکان‌دهنده و شوق برانگیز باشد. در عین حال رمان، شرح اندوه و شادی مردمی است که در تله درام گیر افتاده‌اند. کتاب نه گذشته را رد می‌کند و نه آن را تحسین می‌کند، فقط زندگی را شرح می‌دهد تا جایی که کلافه‌مان می‌کند.
مروری بر داستانی از کشتار صبرا و شتیلا
داستان «سرزمین گمشدگان» درباره غریبان، گرامی‌داشتن غریبان و غریب‌کشی در قلمرو بیروت در برهه جنگ داخلی لبنان است.
مروری بر رمان «زیبای جاکارتا»
نجیب الکیلانی شخصیتی ضد کمونیست بود. از طرف دیگر روابط ایدئولوژیک بین مصر و اندونزی الهام‌بخش نوشتن این رمان بوده است؛ ماشومی‌های اندونزی و اخوان‌المسلمین مصر روابط حسنه‌ای با هم داشتند و در برهه‌ای از تاریخ معاصر برخی جریان‌های اسلام‌گرای اندونزی که به دنبال ایجاد یک دولت اسلامی در اندونزی بودند، از میان جامعه عرب […]
مروری بر جهانی که نجیب محفوظ در آن زندگی می‌کرد
در سال ۱۹۶۶، برخی از اعضای شورای نشست قيادی انقلاب، از جمال عبدالناصر خواستند تا نجیب محفوظ را به خاطر نوشتن رمان «وراجی روی نیل» تنبیه کند. عبدالحکیم عامر یکی از اعضای شورا معتقد بود نجیب محفوظ با این رمان به حکومت مصر و مسئولین آن، کنایه می‌زند. قرار بازداشت نجیب محفوظ صادر شد، اما […]
مروری بر گزیده موسی بیدج از ادبیات عمان
کلمه «سپیده‌دم» که با نام حواصیل ترکیب شده نیز از اندوه و غم خالی نیست، نه فقط به خاطر اینکه سپیده‌دم فضایی وهم‌آلود و هنگامه‌ای است که نور گریبان ظلمت را می‌شکافد و سوزی ناپیدا در آن موج می‌زند بلکه ممکن است مخاطب را یاد شعر میاکوتو شاعر اهل موزامبیک بیندازد که گفت: «و اندوه […]
قصه‌های عامیانه از کجا می‌آیند؟
تا وقتی داشتن موی بلند برای برخی دختران دنیا نمادی از زیبایی و برتری بر همجنسانشان باشد، افسانه راپونزل زنده است و خوانده می‌شود. مثلا یکی از دوستانمان که سفرهای زیادی به سراسر دنیا داشته می‌گوید: «در مسکو روزی در میدان سرخ بودم و آن روز دختران و زنانی که موهای بلند داشتند برای (نمایش […]
مروری بر یک داستان کهن و تاثیراتش
آنها عموما خارجی و یا اسیر جنگی بودند و به اندازه کافی قوی نبودند که مثل برده‌های سالم بتوانند کارهای سنگین مانند بازرگانی، کشتیرانی و .. انجام بدهند. کودکان ثروتمند گروهی از بردگان را در خدمت داشتند که نشانه‌ای از موقعیت منحصر به‌فرد اجتماعی و ثروت پدر و مادرانشان بود. در کتاب اسکندرمقدونی نوشته هارولد […]
روایتی از سودان، سرزمین انجیر فرعون و دستگاه امنیتی
به ادعای خبرگزاری‌های عربی، حلقه سانسور مطبوعات در سودان گاهی بیش از اندازه تنگ می‌شود و کار نوشتن را در این کشور، به امری دشوار بدل می‌کند. امیر تاج‌السر که اینک ساکن دوحه قطر است، نتوانسته نسبت به این اوضاع بی‌تفاوت باشد به همین خاطر دست به قلم برده و کتاب «صائد الیرقات: شکارچی کرم(های) […]
مروری بر فضای قصه‌ای از هانس کریستین اندرسن
«کفش‌های قرمز» زبان و روایتی ساده دارد. با وجود شکل ساده‌اش، مفاهیم پیچیده آن، شگفت‌زده‌تان خواهد کرد. داستان‌های هانس‌کریستین اندرسن از «جوجه اردک زشت» گرفته تا «لباس پادشاه» و «کفش‌های قرمز» و … دو بطن دارد، بطنی ساده و بی‌آلایش برای کودکان و بطنی تکان‌دهنده و حزن‌آلود برای بزرگسالان. وقتی برای چندمین‌بار و با دقت، […]
پیشگویی جنگ داخلی در «بیروت 75»
پیش از سخن گفتن درباره «بیروت ۷۵» خوب است به یک نمونه جنجالی از ادبیات دیستوپیایی اشاره کنیم. رمان «قلعه حیوانات» اثر جورج اورول یکی از مشهورترین کتاب‌های دیستوپیایی و دارای ماهیت افشاگرانه است. قلعه حیوانات نمودی از وقایع قبل و دوران استالین و انقلاب روسیه و بعد از آن است. داستان بیروت ۷۵ نیز […]
روایتی از دهه سیاه الجزایر
احلام مستغانمی در نقاب یک رمان عاشقانه، از دهه سیاه الجزایر می‌نویسد. او که شعر هم می‌سراید درباره انگیزه نوشتن رمانش چنین می‌گوید: «وقتی معشوقت را از دست می‌دهی شعر می‌گویی و زمانی که وطنت را از دست می‌دهی، به سراغ نوشتن رمان می‌روی.» «مشکی برازنده توست»، ماجرای خواننده بیست و هفت ساله الجزایری به […]
خواننده «شادی‌های گنبد» باید کارآگاه باشد!
در نمایش‌نامه جزئیات خجالت‌آور زندگی بازیگران که از قضا افرادِ با آبرو و موجهی به نظر می‌رسند از جمله خشم، فساد و انحطاط اخلاقی به طور کامل آمده است. با وجود مخالفت بازیگران برای ایفای نقش، آنها مجبور می‌شوند برای تطهیر گناهان گذشته، اجرای نمایش را ادامه بدهند. این رمان در سال ۱۹۸۱ میلادی نوشته […]
مقایسه‌ای بین «دیلماج» شاه‌آبادی و اثری از نجیب محفوظ
«دیلماج» را می‌توان از زوایای مختلف نقد کرد، اما به نظرم نکته حایز اهمیت در رمان «دیلماج» شباهت جهان‌بینی نویسنده، حمیدرضا شاه‌آبادی و نجیب محفوظ نویسنده مصری در کتاب «سفرنامه ابن‌فطومه» است. دو نویسنده با فاصله زمانی تقریبا زیاد و دو مختصات جغرافیایی متفاوت یکی در ایران و دیگری در مصر به توافقی معنایی دست […]
«مروارید» تاریخ مصرف ندارد
معجزه رخ می‌دهد. کینو در همان روز به رویایش می‌رسد و مروارید بزرگ و براقی شبیه قرص ماه را صید می‌کند. او در تخیلاتش تصاویر زیبایی از آینده می‌سازد؛ می‌تواند با پول فروش مروارید فرزندش را مداوا کند، در شهر خانه‌ای بخرد و فرزندش را به مدرسه بفرستد تا کتاب بخواند. به محض پیدا شدن […]
نقدی بر یک داستان زنانه تاریخی ـ مذهبی
«شبیه مریم» ما را به قلب تاریخ می‌برد؟! رمان «شبیه مریم» از انتشارات کتاب جمکران با تصویرگری «محمد صادق» درباره زندگی و زمانه بانو فضه از زمان زندگی در نوبه (شهری در آفریقا) تا زیست وی در فضای مدینةالنبی است. آیا «شبیه مریم» حداقل‌های یک داستان تاریخی را دارد؟ نگاه به زن در این داستان چگونه […]
هدیه «رونی یک پیانو قورت داده» به مخاطب چیست؟
عکس روی جلد یک دختر با شال و فلوتی در دست است، برای مخاطب خالی‌الذهن، جلد کتاب، قبل از ورق زدن آن نخستین عنصر مهم جذب‌کننده است. فرض را بر این بگیریم که «رونی» براساس آنچه در عنوان آمده، پیانو را قورت داده باشد، پس چرا روی جلد تصویر یک فلوت نقش بسته است؟ آیا […]
