مجله الکترونیک
مروری بر رمان «چاه سرخ»
داستان چاه سرخ به سرگذشت ندیمه همسر شاه اسماعیل صفوی می‌پردازد که روایت آن در زمان چنگ چالدران می‌گذرد. در این داستان تاریخی بانو زلیخا سرگذشت خود را روایت و مرور می‌کند.
پیوند تاریخ و ادبیات در «اعترافات کاتب کشته شده»
«اعترافات کاتب کشته شده» نوشته ساسان ناطق رمانی تاریخی مربوط به وقایع عاشوراست. قصه این رمان در ظهر عاشورا و در کربلا رخ می‌دهد. شبانی برای دریافت پول گوسفندان خریداری‌شده توسط سپاهیان عبیدالله‌بن زیاد به لشکر آنان می‌آید و پا به خیمه کاتبان می‌گذارد که در پی ثبت و ضبط وقایع جنگ برای امرای خود […]
«سکه‌های سفالی» تحت‌تاثیر آثار قبل از خود است؟
سکه‌های سفالی از دسته ادبیات آیینی، در مقام مولف، در زمره داستان‌های تاریخی قرار می‌گیرد که اگر چه تحت تاثیر واقعه عظیم عاشورا و شخصیت عزیز امام حسین است اما به خاطر شخصیت‌هایی که انتخاب کرده است، داستان‌پردازی و تخیل در آن محدودیتی ندارد و دست نویسنده باز است اما نکته‌ای که در این میان […]
مروری بر روایت ابوالفضل زرویی نصرآباد از قمر بنی‌هاشم
تفاوت این کتاب با کتاب‌های دیگر در آن است که نویسنده به چند و چون شهادت عباس بن علی نپرداخته است؛ بلکه با توجه به راوی‌ها و نحوه ارتباطی که می‌توانستند با ایشان داشته باشند خاطره‌هایی از کودکی، ازدواج، دلاوری، بزرگ‌منشی و تواضع و… را بیان می‌کند و ما را با ابعاد مختلف شخصیت این […]
«تذکره اندوهگینان» و دعوت به اندیشیدن
برای شروع، به سراغ سبک نوشتاری داستان می‌رویم. بنا بر تعریف ایرنا ریما مکاریک در دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاصر: «پسامدرنیسم متضمن ترکیب به ظاهر منتاقض خودآگاهی و نوعی زمینه‌سازی تاریخی آیرونیک است. مثلا آن‌چه فراداستان تاریخ‌نگارانه خوانده شده است داستانی است که به‌طور هم‌زمان درون‌سو و برون‌سو است، یعنی هم به وضعیت خود به مثابه […]
ردپای مصطفی مستور و جلال آل‌احمد در رمان یک طلبه
می‌توان گفت نویسنده خیلی خوب توانسته نکات و شبهات ابتدایی یک فرد دین‌دار را عینییت ببخشد. مصادیق این چالش‌ها آنقدر در زندگی شخصی پرتکرار است که احتمالا خواندنشان مخاطب را با داستان همراه می‌کند. وقتی مخاطب بتواند با داستان همزادپنداری کند، نشان می‌دهد نویسنده کار خود را خوب انجام داده است. کتاب یک بدنه اصلی […]
راه رفتن نویسنده بر لبه تیغ در «سال گرگ»
در «سال‌گرگ» تقریباً پانصد صفحه‌ای شخصیت اول داستان تقی شهرام است و این یعنی ما این شانس را داریم که از نمای بسیار نزدیک، به مهم‌ترین‌چهره سازمان در ماجرا تغییر مشی نزدیک شویم و سیر تحول و تغییر او و گروهکش را از مجاهدین به منافقین ببینیم. «سال گرگ»، چنان که «رمان» می‌خوانیمش، نه یک […]
«گاف» و چیزهایی که هست
گاف یک رمانِ استوار است؛ و شاید بتوان گفت مهم‌ترین دلیلِ این استواربودنِ، تکیه نویسنده (خانم سارا گریانلو)، بر تجربه زیسته معلمیِ خودش باشد. تجربه زیسته‌ای که به مخاطب کمک می‌کند معلمی را ـ‌هرچند کوتاه‌ـ زندگی کند. اجازه بدهید از این موضوع ساده گذر نکنم و اند‌کی آن را بسط بدهم. هر فردِ رمان‌خوان، به […]
فراغتی زنانه با «اسم شوهر من تهران است»
اما حالا که داستان مادربزرگم را برایتان گفتم، بیایید تا از زهره شعبانی هم برایتان بگویم. زهره شعبانی نویسنده کتاب «اسم شوهر من تهران است» را می‌گویم. نویسنده‌ای که از وقتی کتابش را دست گرفتم عجیب یاد داستان‌های مادربزرگ و موانع رسیدن به اهداف و خواسته‌هایش افتادم. کتاب «اسم شوهر من تهران است» شامل نه […]
«کولی کنار آتش» آینه تمام‌نمای زنان
راستش منیرو روانی‌پور چنان هنرمندانه داستان «آینه» را روایت کرده است که من نمی‌توانستم از فکر چیره‌دستی‌اش بیرون بیایم. «کولی کنار آتش» یک اثر پسامدرنیستی در ادبیات داستانی ایران است که از بارزترین مشخصه‌هایش زاویه دید آشفته و یا اسکیزوفرنیک[2] آن است. این آشفتگی در زاویه دید و گسست در روایت، فرمی را در داستان […]
ماجرای زیرساخت‌های فسادزا در «روز داوری»
ژانر معمایی نوعی سبک جدید است که در سال‌های رنسانس در انگلیس رواج یافت. دورانی که با ظهور سوادآموزی هم‌زمان بوده است. با بالاتر رفتن سطح سواد مردم، استقلال در تفکر و اندیشه افراد بیشتر شد و احترام به ذات و ماهیت بشر باعث شد که توانایی و قدرت افراد در حل مسائل، بیشتر مورد […]
روایتی از مردی که مثل دیگران فکر نکرد
کتاب با تبعید شدن ملاصدرا شروع می‌شود و خواننده او را میان کویر و در راهِ رفتن به سوی تبعیدگاه می‌یابد. تبعیدی که به خاطر ایستادن مقابل حرف زور و سرنسپردن به ظلم ظالمان یا متفاوت فکر کردن و متفاوت حرف زدن، تا الان دامن خیلی از بزرگان تاریخ را گرفته است. از این تبعیدها […]
مقدمه این کتاب را با دقت بخوانید
داستان «شمسیه لندنیه» از همان مقدمه کتاب شروع می‌شود، این از رندی و هوشمندی نویسنده است که مقدمه را به بخشی جذاب و خواندنی از خود داستان تبدیل کرده است، هرچند به جد توصیه می‌شود مقدمه کتاب‌ها حتما خوانده شوند، توصیه به خواندن این یک مورد خیلی جدی‌تر است. سیدعلی میرفتاح داستان را از زبان […]
داستان‌هایی زیر آتش داغ آبادان
می‌خواهم در ادامه با هم نگاهی گذرا بیندازیم به برخی از داستان‌های این کتاب. داستان اول کتاب «دقیقه هشتاد و یک» قصه خانواده نسبتا خوشبختی‌ست که به یک‌باره از هم فروپاشیده می‌شود. جمله ابتدایی داستان را بخوانیم: «زندگی خانوادگی ما ساعت هفت و سی و پنج دقیقه بعد از ظهر روز هشت ژوئن 1990 یعنی […]
خرمشهر آزاد شد ـ 4
برخلاف شخصیت‌های اصلی خوب و رو به رشد داستان، شخصیت‌های فرعی رمان «ایران‌شهر» به غایت کلیشه‌ای و تکراری‌اند. البته این نکته هم مهم است که خرده پی‌رنگ‌ها و شخصیت‌های فرعی که بیشتر شبیه تیپ هستند، به پردازش شخصیت‌های اصلی داستان و مواجهه مخاطب با آنها کمک کردند. اما این تیپ‌های کمی لوس(!) بعد از جلد […]
داستانی بر مبنای عملیاتی تروریستی در اروپای متمدن
داستان کتاب «سوگند به فرشتگان در صف» با دو شیوه روایت پیش می‌رود. عنوان فصل‌ها یکی در میان «رهام» و «رزان» است. تعداد فصل‌هایی که با عنوان «رهام» مشخص شده‌اند؛ از زبان فردی با همین نام روایت می‌شوند و فصل‌هایی که عنوان آنها «رزان» است از زبان سوم شخص، به روایت بخش‌هایی از زندگی رزان […]
جهانی زنانه در «ساعت دنگی»
یکی از خصوصیات کتاب که مخاطب را جذب می‌کند شیوه ارائه آن است. در ادبیات داستانی بلند به خصوص در بخش ژانر چه در ادبیات ایرانی و چه در ادبیات خارجی شاهد انتشار داستان به صورت سه‌گانه هستیم اما در مجموعه داستان کوتاه ارائه محتوا به شکل تریلوژی یک حرکت تازه و نو به حساب […]
