مجله الکترونیک
متاثر از بورخس، مارکز، یوسا و دیگران
«واقعیت دردناک و ناقص است. همین است که هست، و این طور است که آن را از رؤیا تمییز می‌دهیم. وقتی چیزی خیلی شیرین و دوست‌داشتنی باشد، خیال می‌کنیم خواب و رؤیاست و خودمان را نیشگون می‌گیریم تا مطمئن شویم خواب نمی‌بینیم ـ اگر دردمان آمد، معلوم میشود خواب نیستیم. واقعیت، حتی در آن لحظاتی […]
مروری متفاوت بر یک کتاب متفاوت
چند وقت پیش خیلی اتفاقی و در سفر کتابی نداشتم با خودم تا بخوانم. در واقع داشتم، سفر طولانی شد و کتاب‌هایی که داشتم را خواندم و همین شد که این کتاب را خیلی سریع خریدم. راستش را بخواهید اینطوری خرید نمی‌کنم. نه پولش را دارم و نه وقتش را. برای خرید و انتخاب کتاب‌ها […]
پدرهایی که فرصت نکرده‌ایم دوستشان داشته باشیم
آرنو گایگر، نویسنده اتریشی، از روزهای تاریک پدرش برایمان نوشته‌است. روزهایی که او و دیگران علائم بیماری پدر را نمی‌دیده‌اند و رفتارهایش را گذاشته‌اند به حساب لجبازی و لجاجتی که در سن بالا بروز پیدا می‌کند.
مروری بر «اشتیلر» اثر نویسنده سوییسی
در نگاه اول با داستان ساده‌ای روبه‌رو هستیم. پلیس سوییس فردی به اسم آقای وایت را به دلیل اینکه شباهت زیادی با اشتیلر دارد، بازداشت می‌کند. آناتول لودویگ اشتیلر مجسمه‌سازی است که شش سال پیش بدون اینکه به کسی خبر دهد، ناگهان از زندگی‌اش غیب میشود. همه یقین دارند که او همان اشتیلر است اما […]
مروری بر داستان «سمفونی پاستورال»
روند داستان پر کشش و جذاب است، مسیر آموزش‌های دخترک و تصویر دنیای بیرون برای او توسط کشیش با نثر آندره ژید فضای زیبا و جذابی را رقم زده. خواندن روند تغییرات دختر و روشن شدن ذهن او و شناخت دنیای پیرامونش به نظر من جذاب‌ترین بخش کتاب بود! ژید به زیبایی توانسته دنیای یک […]
نوشتن با دوربین؛ توماس مان و لوکینو ویسکونتی
نویسندگان ادبیات آلمان تعلق خاطر زیادی به افسانه‌های ادبی گذشته خود دارند. یکی از اصلی‌ترین موتیف‌هایی که می‌توان در این آثار مشاهده کرد، «موتیف تسخیر» است که در آن موجوداتی غیرواقعی با ظاهر انسانی ظاهر می‌شوند و قهرمان را به دنبال خود می‌کشانند. چیزی که می‌توان آن را در «فاوست» گوته هم دید. جالب این […]
زندگی کابوسی مردانه است؟
نه، به «هرمان بروخ» نخندید، چون او همه تلاشش را در رمان خواب‌گردها کرده تا همین حرف را بزند؛ خیلی هم جدی گفته. اصلاً شوخی ندارد. می‌خواهد بگوید ما همه خواب‌گردیم، اما متوجه نیستیم. ممکن است یک خواب‌گرد، از بستر برخیزد، این‌سو و آن‌سو برود، با دست‌هایش کارهای مختلفی انجام دهد، اما هوش و حواسش […]
مفهومی از آزادی در «هنرمند گرسنگی» کافکا
ـ رهایی هنرمند، خود گرسنگی و دربند بودن را انتخاب کرده است. گرسنگی تعبیری است که نویسنده برای ذات متعالی انتخاب کرده است: «هر غذایی که تا‌به‌حال خورده است، او را راضی نکرده است!» لحظه‌ای درنگ در این جمله، نکاتِ پنهان در آن را، آشکار می‌سازد. غذا، وسیله‌ای‌ست برای بقا. آلتی که در پسِ بقا […]
چیستی و چرایی جنگ مسئله نویسنده است
رمارک در پردازش این معروف‌ترین اثر خود سعی کرده است که تمام زشتی‌ها و پلشتی‌های جنگ را به تصویر بکشد. او در توصیفاتش از صحنه‌های جنگ به هیچ عنوان از خشونت ماجرا نمی‌کاهد و صحنه‌هایی اثرگذار از رخدادهای جنگی می‌آفریند. صحنه‌هایی که تاثیرگذاری خود را مدیون چالش‌هایی‌اند که نویسنده موازی با توصیفاتش از جنگ در […]
دورنمات معتقد است عدالت بی‌معنی است
بروم سراغ اصل مطلب، که سخن از عدالت است وقتی که تحقق آن جز از راهِ جنایت ممکن نخواهد بود. چه طور چنین چیزی ممکن است؟ دورنمات در این رمان سعی کرده که این معنی را آشکار کند، و در آن به هزار هنر ظریف متوسل شده تا معنی این گزاره به ما منتقل شود. […]
این کتاب انباشته از بوی مرگ است
توماس مان نویسنده آلمانی این اثر، که آن را در سال ۱۹۱۲ یک سال بعد از سفرش به ونیز منتشر کرد، فرجام شخصیت اصلی داستانش را در همان عنوان کتاب آشکار می‌کند. در واقع او با این کار نشان می‌دهد از افشا شدن پایان داستانش ابایی ندارد و مسیر رسیدن به این فرجام را قابل […]
جهانی که هُلدرلین می‌سازد چه شکلی است؟
یک تفاوت بزرگ بین «رنج‌های وِرتر جوان» با «هیپریون» (که با فاصله 25 ساله منتشر شده‌اند) این است که اولی بنیادی مسیحی دارد اما دومی کاملاً معطوف به یونان نگاشته شده است. البته این به معنی غیبت یونان در کار گوته یا غیرمسیحی بودن اثر هُلدرلین نیست، اما کانون روایت در هرکدام از کتب یادشده […]
یادداشتی درباره رمانی از فرانتس کافکا
شاید برایتان جالب باشد بدانید که فرانتس کافکا این رمان را بدون اینکه پایش به ینگه دنیا باز شده باشد، تنها از روی سفرنامه‌ها، گزارش‌ها و مقالاتی که درباره آمریکا منتشر شده بوده نوشته و تعجب‌آور است که نوشته‌های او با وجود اینکه قریب به صد سال از آن می‌گذرد امروز هم باورکردنی و منطبق بر واقعیت است.
«گفتگو در کاتدرال» جایی است که اوضاع عوض نمی‌شود
حال قرار است در چنین موقعیتی داستان زندگی چند شخصیت را دنبال کنیم. داستانی که حتی تا سال‌ها بعد از دوران حکومت اودریا ادامه دارد و عواقب و آسیب‌هایش به پایان نمی‌رسد. محور تمامی این شخصیت‌ها، «سانتیاگو زاوالا»، پسر یکی از حکومتی‌ها یعنی «دن فرمین» است. از همان ابتدا بین این پدر و پسر یک […]
مروری بر رمان نویسنده برنده نوبل ادبیات
ـ مارکز یا ساراماگو؟ ژوزه ساراماگو، نویسنده پرتغالی، زاده سال 1992 در دهکده آزینهاگا واقع در ریباتجو است. ژوزه در خانواده‌ای دهقان بزرگ شد و به دلیل برنیامدن خانواده از پس هزینه‌های تحصیل، به مدرسه فنی رفت و چندسالی به عنوان مکانیک خودرو مشغول به کار بود. اما تمام این فشارهای مالی، مانع مطالعه و […]
روایت آدم‌هایی که همه‌چیزشان را از دست داده‌اند
انتظار صبر را زیاد می‌کند، صبر آدم را پیر می‌کند و در پیری چاره‌ای جز باورکردنِ انتظار نمی‌ماند، انتظار به طرز بی‌شرمانه‌ای وسوسه‌انگیز است. حتی برای زن سرهنگ، اویی که هربار سرهنگ را از خواب و خیال‌های شیرینش بیرون می‌کشد و باز خودش پیشنهاد تازه‌ای می‌دهد، برای یافتن معوقه‌ای که سهم نظامیان سابق است و […]
آغاز، میانه و پایان متفاوت «کمدی‌های کیهانی»
«کمدی‌های کیهانی» یک تمثیل است. تمثیلی در اوج در نقاطی از کتاب، و تمثیلی در قهقرای یک مضحکه در جایی دیگر. در ابتدای کتاب با انبوهِ گزاره‌هایی مواجهیم که ما را به یاد فلسفه تحلیلی می‌اندازند. اگر نمی‌دانید فلسفه تحلیلی چیست، و اگر من بخواهم در میانه نقد یک رمان و با حداقل کلمات و […]
«چشمِ انتظارِ در خاک رفتگان» قصه رنج و مبارزه است
«چشم انتظار در خاک رفتگان» قصه یک مبارزه است. مبارزه‌ای که فرودست‌ترین افراد جامعه گواتمالا علیه دیکتاتور این کشور، که حمایت شرکت آمریکایی موز را نیز داشت، به راه انداختند. دیکتاتوری که از او با عبارت «پلنگ» در داستان یاد میشود و شخصیت‌های داستان که هرکدام در گوشه‌ای هستند علیه او بلند می‌شوند. مبارزه‌ای که […]
پاسداشتی برای تمام وزوزهایی که راحتمان نمی‌گذارند
«حکومت نظامی» در شیلیِ ژنرال پینوشه اتفاق می‌افتد. مردی که مسئول مرگ بسیاری و خشمِ فلج‌کننده بسیاری دیگر است. تمام رمان در یک روز اتفاق می‌افتد و این یعنی به احتمال زیاد مواجهه با مهملاتِ ناشی از داستان‌گوییِ بی‌فایده منتفی‌ست، یعنی قرار است یک روز را کنار خوسه دونوسو و شخصیت‌های ساخته ذهنش بگذرانی، دقیقا […]
حرف «تونل» اثر نویسنده آرژانتینی چیست؟
اینکه نویسنده ابتدا فرجام ماجرا را بنویسد و سپس شروع به روایت آنچه رخ داده کند، سبک تازه و خاص ارنستو ساباتو نیست و نمونه‌هایش به وفور در ادبیات ایران و جهان وجود دارد. برای نمونه اشاره‌ای بکنیم به شاهکار خواندنی سلینجر، «ناتور دشت» یا «زندگی در پیش رو» به قلم رومن گاریِ توان‌مند و […]
این یادداشت چیزی را لو نمی‌دهد
اگر همین حالا بخواهم تمام آنچه در 2666 «اتفاق» می‌افتد، بازگو کنم، هیچ چیز از دست نرفته است. 2666 قابل لو رفتن نیست، چراکه در آن اتفاقی نمی‌افتد، همانطور که در هذیان اتفاقی نمی‌افتد، همانطور که در زندگی اتفاقی نمی‌افتد، و ما جانوران داستان‌سُرا، داستان‌گو، بی‌تفاوتی زندگی را به مقدمه و بدنه و مؤخره می‌کاهیم […]
روایت یک قیام در «شکستن طلسم وحشت»
برخلاف یک قانون نانوشته که اغلب نویسندگان ترجیح می‌دهند علت انتخاب نام کتاب را در بخش‌های پایانی کتاب آشکار کنند، این‌بار دورفمن، در یک اتفاقِ شاید تازه پیش از اینکه به نوشتار وارد شود با انتشار یک عکس و چند خط شرح، علتِ انتخابِ نام کتابش را توضیح می‌دهد: «دیوید برنت عکس دستگیری این مرد […]
روایتی از مواجهه با کتاب یک نویسنده سرشناس
سال 2016 بود که در یکی از نمایشگاه‌های کتاب قاره سبز شرکت کرده بودم، نمایشگاهی که گفته می‌شد یکی از قدیمی‌ترین‌های این قاره است؛ اولین مواجهه‌ام با رویدادی از جنس کتاب در سطح بین‌المللی. اولین چیزی که توجهم را در شهر محل برگزاری به خصوص در مسیر منتهی به ورودی نمایشگاه کتاب جلب کرد بیلبوردهای […]
کلاس داستان‌نویسی تمام‌عیار برای نویسندگان کم‌تجربه و حتی باتجربه
«آخر داستان» روایت زندگی مترجم و استاد دانشگاهی است که عاشق شده و به آخر و عاقبت همه عشق‌ها مبتلا شده، معشوق گذاشته و رفته و حالا او با مرد دیگری زندگی می‌کند، تلاش می‌کند آنچه در این عشق بر او گذاشته را در قالب یک رمان بنویسد. مثل هر آدم دیگری که عشق رهایش […]
نوشتن آزادانه و بدون واهمه مثل سلینجر
ساختن یک خانواده، به صورتی که خواننده‌ها آن را باور کنند و حس کنند که تمامی اعضای آن وجود دارند، کار مشکلی است؛ اما سلینجر از پس این کار برآمده است. او به اعضای این خانواده شخصیت می‌‌بخشد و به آنها نزدیک میشود. همه این خواهران و برادران انگار که با زبان مخصوصی حرف می‌زنند، […]
مروری بر یکی از پرفروش‌های این روزهای بازار
اکسی اوه نویسنده آمریکایی‌ـ‌کره‌ای در مقطع کارشناسی، تاریخ کره و نویسندگی خلاق خوانده است و دارای مدرک MFB نویسندگی برای جوانان است. او تاکنون چندین کتاب برای نوجوانان نوشته است که از جمله آنها همین کتابی است که شما در حال خواندن مرور آن هستید، یعنی کتاب «دختری که به اعماق دریا افتاد». یک رمان […]
روایتی از عجز انسان مدرن در «جاده»
اولین باری که عمیقا به مرگ فکر کردم وقتی بود که بالای گودی قبر یکی از عزیزانم ایستاده بودم و پیکر متوفی دو قدم آن‌سو تر آماده عزیمت بود. آن لحظه‌ها اگر چه نوجوان بودم اما می‌توانستم نزدیکی و سایه نزدیک مرگ را احساس کنم و با تمام وجودم تلاش کنم تا مفهوم نیستی را […]
نوشتن با دوربین؛ جوزف کنراد و فرانسیس فورد کاپولا
تمام این اتفاقات و نارضایتی‌ها، کاپولا را به ساخت این اثر تحریک کرد. او فیلم را با تصاویری آشفته آغاز می‌کند. در ابتدا در پس‌زمینه قاب، درخت‌هایی را می‌بینیم که با عبور هلی‌کوپتر ناگهان آتش می‌گیرند.کارگردان با تکنیک انداختن دو تصویر روی یکدیگر، تصویر درخت‌های آتش گرفته و هلی‌کوپتر را روی تصویر سروان ویلارد می‌اندازد […]
مروری بر یک رمان پرفروش روانشناسانه
ایده کلی داستان درباره روانشناس بسیار موفقی به نام جولیوس است که متوجه میشود مرگش بسیار نزدیک است. برای او سوال میشود که واقعا چه تاثیری بر دنیا گذاشته و آیا توانسته به کسی کمک کند؟ ذهنش به سمت یکی از وخیم‌ترین مراجعانش می‌رود که از اعتیاد جنسی رنج می‌برده و علی‌رغم جدیت بیمار در […]
نوشتن با دوربین؛ ارنست همینگوی و هاوارد هاکس
همینگوی مثل اکثر آثارش، در این کتاب هم به سراغ نویسندگان می‌رود؛ اما این بار آنها را مورد انتقاد قرار می‌دهد. نویسندگان سطحی‌نگری که درک و آگاهی‌ای از طبقه فرودست و مشکلات آنها ندارند و حتی با تنفر از کنار آنها عبور می‌کنند و با وقاحت آنها را سوژه‌های داستان‌‌شان قرار می‌دهند و از اعتصابات […]
تمثیلی از وحشت و ناامیدی در «جنگ ابدی»
ویلیام ماندلا به عنوان یکی از اولین سربازان مبارزه با ثوری‌ها (نژادی از بیگانگان فضایی)، فراخوانده شده است. در فضا نقاطی مانند کرمچاله وجود دارد که سفینه را فورا به منطقه‌ای دور در کیهان منتقل می‌کنند و بشر با استفاده از آنها با ثوری‌ها می‌جنگد. هر دو نژاد دوست دارند در سیارات مجاور پایگاه بسازند […]
ادبیات علیه زیاده‌خواهی و استثمار
نویسنده در داستانش آدم‌ها را چند بخش می‌کند. تکلیف دسته اول که معلوم است. صاحبان قدرت و ثروت. همان اهالی سفید پوست آمریکایی. اما قصه از دسته دوم است. یکی مهاجران و دیگری سیاهان. قاعده بازی در داستان را این‌ها می‌سازند. نسبت‌ها معلوم است. اقتصاد و بقای حکومت نیازمند صنعت است، پس سیاست را می‌خرد […]
«آواز اجساد بی‌گور» و آدم‌هایی که التیام نمی‌یابند
الگوی جوجو پدربزرگش است. فردی که او را بابا صدا می‌زند. پیرمرد سیاه‌پوستی که جوانی‌اش را در زندان پارچمن گذرانده و از ان دوران پرشکنجه داستان‌های زیادی دارد. خاطراتی که با همه دردناک بودن، شنیدنش برای جوجو مثل یک قصه شیرین است و مانند یک شربت خنک در یک عصر داغ تابستانی جگرش را حال […]
سفر به اعماق یک نوجوان با «در جست‌وجوی یک پیوند»
فرانکی همانطور که از دنیای ملال‌آورش به ستوه آمده، با بی‌قراری منتظر جشن عروسی برادرش است. او روز عروسی برادرش را دری به دنیای جدید می‌داند. دنیایی که در آن همه نگاه‌ها را مجذوب خودش می‌کند و دوستان زیادی پیدا می‌کند و مورد تعریف و تمجید دیگران قرار می‌گیرد. اما در همان روزهای چشم انتظاری […]
دموکراسی چگونه بلعیده میشود؟
موسی در رمان همان جمهوریت است. جمهوریتی که در افغانستان دوبار تلاش کرده حرکت کند و جامعه را به پیش براند، اما در هر دو مواجهه، امارت اسلامی طالبان متوقفش کرده و او را کشته است. جمهوریت در افغانستان در هر دو باری که تلاش کرده، شکل بگیرد از یک ناحیه شکست خورده و می‌توان […]
«هزار خورشید تابان» داستان چفت و بست‌داری نیست
«هزار خورشید تابان» شرح زندگی کم‌فراز و پرنشیب دو زن افغانستانی است. به نام‌های مریم و لیلا. نویسنده در یک بازه زمانی 50 ساله، سرگذشت مریم و لیلا را برایمان روایت می‌کند. یک روایت خطی، مثل «بادبادک‌باز». مریم، یک حرامزاده است که با مادرش ـ‌ننه‌ـ در کلبه‌ای دور از شهر زندگی می‌کند. جلیل سینمادار شهر […]
«آتشگاه» تصویر کم دارد
احمد مدقق در ایران به دنیا آمده و بزرگ شده، اما قاعده تلخ مرزها و شناسنامه‌های صادرنشده می‌گوید او افغانستانی است! اهل هر کجا هست، باشد! مهم این است که فارسی را آنقدر خوش می‌نویسد که هوس می‌کنی اگر هراس طالبان بگذارد، بروی در میدان‌گاهی در کابل بنشینی و فقط به محاورات مردم گوش کنی. […]
«نبرد تیله‌ها» روایتی از همسایه شرقی است
در این رمان، فضاسازی محیط اجتماعی، فرهنگی و مذهبی پاکستان بسیار ملموس و تحسین‌برانگیز است. بیان انواع آداب و رسوم بومی، مذهبی و ملی همراه با رفتار متفاوت یا مشابه افراد و خانواده‌ها، تصویری زنده و جان‌دار از پاکستان و مشخصا شهر کویته و باز به صورت اختصاصی‌تر از خیابان علمدار این شهر در مقابل […]
مروری بر رمان «کتابخانه نیمه‌شب»
مت هیگ، نویسنده رمان کتابخانه نیمه‌شب، آرمان‌شهری را به رشته تحریر درآورده که می‌توانیم بدون حسرت زندگی را پیش ببریم و تمام انتخاب‌های نزیسته در طول عمرمان را در آن زندگی کنیم. جهانی در پس پرده نورا سید، شخصیت اول داستان، ما را با جهانی غرق در افسردگی و ناامیدی آشنا می‌کند؛ جهانی که هجوم […]
مروری بر جهانی که «1984» در پی ترسیم آن بود
اورول در این کتاب یک نظام سیاسی به ظاهر سوسیال به نام سونگلیس (سوسیالیسم انگلیسی) را به عنوان بستر روایی داستان در نظر گرفته است. حتی برای آن زبان نوگفتار طراحی کرده است و کتاب پر از مفاهیمی مانند: پندار دوگانه، پندار مجرمانه، نیک پندار، ابرمملکت و… است. نحوه بازطراحی کلمات در نوگفتار، قواعد و […]
مروری بر رمان معمایی «زمان اشتباه، مکان اشتباه»
جنیفر، در نقش یک مادر در رمان زمان اشتباه، مکان اشتباه، دست به کنکاش زمان می‌زند تا پی به اشتباهش ببرد و بتواند مسیر تاریخ را عوض کند. او یکی از معدود کسانی است که به او فرصت جبران گذشته داده شده تا بتواند مسیر آینده خودش و خانواده‌اش را عوض کند. زمان اشتباه، مکان […]
مروری انتقادی بر «کتابخانه نیمه‌شب»
کتابخانه نیمه‌شب درون‌مایه روان‌شناختی دارد یعنی داستان قائم بر یک اختلال روانی شیوع یافته در عصر حاضر است به نام افسردگی. به همین دلیل ما باید با یک رمان با نظرگاه روان‌شناختی روبه‌رو باشیم. داستان کتابخانه نیمه‌شب، قصه دختری‌ست که در ملال افتاده و همه چیز زندگی‌اش را در تداوم یک حسرت عمیق پایان‌ناپذیر می‌بیند […]
«کتابخانه نیمه‌شب» و روایتی از زندگی‌های نکرده
انتخاب کردن مرگ کار ساده‌ای نیست. اما نورا انتخابش می‌کند و آن جاست که پایش به جهان‌های موازی باز میشود. نبرد همین‌جا تمام میشود. مرگ می‌گریزد و زندگی آغاز میشود. هزار هزار زندگی! دنیایی که میشود تویش همه چیز باشی و هیچ چیز نباشی. میشود دنبال شادی بگردی و در میلیون‌ها زندگی پیدایش نکنی. میشود […]
مروری بر کتاب «کتابخانه نیمه‌شب»
کتابخانه نیمه شب، کتابی است مخصوص حسرت‌های زندگی ما، کتابی برای درس گرفتن از گذشته، بهتر بگویم، برای عبور کردن از گذشته. پیامی که داستان نورا سعی دارد به ما نشان بدهد این است که من و تو، که نشسته‌ایم در کنجی و زانوهایمان را بغل کرده‌ایم و حسرت و افسوس گذشته را می‌خوریم که […]
مروری بر کتاب پرفروش «کتابخانه نیمه‌شب»
از سوی دیگر برایم عجیب بود. این حجم انتقال مفاهیم آن هم به درستی سبب می‌شد بروم یک کمی، نه چندان زیاد، کله‌ام را فرو کنم در زندگی شخصی نویسنده تا ببینم این‌ها از کجا در می‌آید. حدسم درست بود، طرف خودش آلوده قضیه داستان بود و به حق گفته‌اند و می‌دانید که: «آنچه از […]
نوشتن با دوربین؛ کازوئو ایشی گورو و جیمز ایوری
یکی از نقاط پر اهمیت کتاب، نحوه شخصیت‌پردازی آن است. مشخص است که نویسنده زمان زیادی را صرف طراحی شخصیت کرده و چنان خود را به جای راوی یعنی پیش‌خدمت گذاشته که خواننده فکر می‌کند واقعا یک پیش‌خدمت این متن را نوشته است. پیش‌خدمتی که به وظایف خود آگاهی و تسلط دارد، مسئولیت‌پذیر است و […]
یادداشت‌های یک سرپیشخدمت از زیسته و نزیسته‌اش
اول از همه باید مرحوم نجف دریابندری را ستود. حداقل به این دو علت: 1ـ مقدمه شاهکار! با اطمینان می‌گویم که خواندن مقدمه دریابندری بر این کتاب، کم اهمیت‌تر از خود کتاب نیست. حتما مقدمه ایشان را بخوانید که در ارتباط‌گیری بیشتر با این اثر بسیار کمک می‌کند. 2ـ ترجمه درخشان که جز این هم […]
جهان تیره، طنز نیست!
در «خواهران پی‌یرس» هم جزئیات فضا را باورپذیر می‌کند. جایی که نویسنده ظاهرشان را توصیف می‌کند، از موهایشان می‌گوید که شبیه کنف شده، دست‌های زمخت‌شان، ظرافتی که از دست داده‌اند و آخرین اتفاقی که باعث میشود باز به انزوای‌شان برگردند؛ اما این بار خشن‌تر. زنانی که با آمدن مردی متوجه خانه خالی‌شان می‌شوند و تلاش […]
تحلیلی بر نمایشنامه «سایکوسیس 4:48»
راس ساعت 4:48 سلامتی و جنون در هم می‌آمیزند. در چندجای کتاب این عدد را می‌بینیم. چرا این ساعت انقدر پررنگ و پر تکرار است؟ ساعتی که سارا کِین با وجود بیماری و رنج‌های مداوم تا حدودی بر خود کنترل داشته و شروع به نوشتن می‌کرده است. به گفته اطرافیانش او در این ساعت خود […]
مروری بر مجموعه داستانی از چهار نویسنده مهاجر
«وصله‌های ناجور» برخلاف اسمش دربردارنده وصله‌هایی است که حسابی با هم جورند. 7 داستان از 4 نویسنده زن که از نسل‌های اول و دوم مهاجران به این کشور بوده‌اند و هرکدام با نگاهی خاص، مهاجرت و ابعاد مختلف آن را مورد واکاوی قرار داده‌اند. ایجابا شگو اصالتی سومالیایی دارد، لیلا وادیا متولد بمبئی است، گابریلا […]
نگاهی به «درد سنگ» نوشته میلنا آگوس
راوی داستان همیشه مسحور روایت‌های مادربزرگش از عشقی پنهانی است و البته مسحور خود مادربزرگ: «من که به دنیا آمدم، مادربزرگم بیشتر از شصت سال داشت. یادم است که در کودکی به نظرم خیلی زیبا بود و همیشه وقتی موهایش را شانه می‌کرد و گیس‌هایش را به همان مدل موهای قدیمی پشت‌سرش جمع می‌کرد دلم […]
«بارون درخت‌نشین» گزینه‌ای برای خواندن از ادبیات ایتالیا
نحوه زیست کوزیمو، اعتراضی است به زندگی بی‌مزّه‌ای که خانواده در پیش گرفته‌اند و بدان می‌پردازند و کوزیمو، چون دیگرگونه می‌اندیشد، از مشابه آنان بودن می‌گریزد. باری خواندم که شاعری درخت را مشت اعتراضی دانسته بود که از سمت زمین به آسمان بلند شده است. همراهی مسالمت‌آمیز کوزیمو با درختان و بده‌بستان عاطفی او با […]
مروری بر رمان «آونگ فوکو» اثر اومبرتو اکو
کتاب پر است از ارجاعات و اشاره‌‌هایی به داستان‌ها و وقایع تاریخی که باید برای درک بهتر آنها با تاریخ و ادبیات آشنا باشیم. برای مثال اکو بارها کازئوبون را در جریان تحقیقاتش روی طرح و گره‌گشایی از آن، با سم اسپید، کارآگاه معروفِ «دشیل همت» و فلیپ مارلو «ریموند چندلر» مقایسه کرده است. بارها، […]
«ژنرال دلا رُوِره» از نفوذ فاشیست‌ها حرف می‌زند
جووانی برتونه یک قمارباز کلاه‌بردار است که به عنوان مهره‌ای برای رسوخ به هسته‌های مقاومت و جاسوسی از دستگیرشدگان، در کسوت یک ژنرال، به زندان فرستاده میشود. شاید بد نباشد نگاهی گذرا به داستان بیندازیم. در همان فصل‌های ابتدایی کتاب جووانی برتونه که توسط نیروهای امنیت ملی دستگیر شده، از انگیزه‌های کلاه‌برداری‌اش می‌گوید و سعی […]
معجزه در همین زندگی‌های معمولی است
«رگ و ریشه» ترجمه‌ای ضمنی از عنوان «the brotherhood of the grape» است که در 1977 منتشر شده است. نویسنده در این کتاب بر روی یکی از حساس‌ترین روابط جهان هستی دست می‌گذارد. رابطه‌ای که از ابتدای خلقت بشر تا کنون بار درام عمیقی را حمل کرده است. این رابطه برای برخی یک خاطره تلخ […]
«پدرخوانده» داستان دنیای کنونی است
این نویسنده آمریکایی ایتالیایی با اشراف بر تاریخ و خرده‌فرهنگ‌ها و سنت‌های سیسیلی توانست داستانی مبتنی بر حوادث و فرهنگ خانوادگی دوران بنویسد و یکی از جلوه‌های دنیای تاریک قدرت و ثروت و حتی جامعه را در هنر و ادبیات و سینما ماندگار کند. «پدرخوانده» اثری عمیق است. اثری که چهره حقیقی دنیا را به […]
این کتاب برای همه نیست
به هر صورت فانته را با کتاب «رگ و ریشه» و «سرشار زندگی» شروع کنید. مسلما بعد از آشنایی با قلم فانته یکی از این دو حالت به شما دست خواهد داد: یا به نظرتان کتاب‌های خوشخوانی هستند که نرم و روان خوانده می‌شوند و می‌توانید بلافاصله در کتابخانه دفن کنید یا چنان شیفته نبوغ […]
فریادهای اعتراضی سیلونه در «نان و شراب»
کتاب «نان و شراب» نیز در همان زمان نوشته شد. این کتاب در سال ۱۹۳۶ میلادی به زبان آلمانی در سوئیس و در سال ۱۳۴۵ شمسی با ترجمه‌ی مرحوم «محمد قاضی» در ایران منتشر شد. نان و شراب داستان مبارزی سوسیالیست است که علیه حکومت موسولینی فعالیت می‌کند. قهرمان داستان «پیترو سپینا» نام دارد. سیلونه […]
گره خوردگی «آخرین انار دنیا» با واقعیت
«آخرین انار دنیا» قصه رنج است، قصه گداختن انسان است، قصه نابودی‌ست. و در آخر، قصه انسان در مواجهه با قدرت است. قصه‌ای که با لطافتی شیرین روایت میشود اما در هر برگش از زخمی بر انسان حرف می‌زند. با توصیف انتظار و بیابان و رمل آغاز میشود و به حقیقتی بی‌رحم و دهشتناک می‌رسد. […]
«باب اسرار» به داستان شمس و مولوی نمی‌پردازد
در کنار همه این جریان‌ها، وارد شدن کارن به ترکیه باعث زنده شدن خاطره‌های دوران کودکی و مخصوصا زنده شدن یاد پدرش میشود. او هنوز نمی‌تواند درک کند که پدرش چرا با مرد دیگری رفته بود و به طور کلی دنبال چه چیزی بود؟ کارن کم و بیش درباره مولانا و شمس و رابطه آن […]
مروری بر روایت هشام مطر از بازگشت به سرزمین پدری
اگر نتیجه‌گرا هستید یا داستان‌هایی را دوست دارید که پیرنگ مشخصی دارند، «روایت بازگشت» دیوانه‌تان خواهد کرد؛ زیرا احتمالا نویسنده از ان آدم‌هایی است که مسیر را به مقصد ترجیح می‌دهد.
مروری بر رمان «زیبای جاکارتا»
نجیب الکیلانی شخصیتی ضد کمونیست بود. از طرف دیگر روابط ایدئولوژیک بین مصر و اندونزی الهام‌بخش نوشتن این رمان بوده است؛ ماشومی‌های اندونزی و اخوان‌المسلمین مصر روابط حسنه‌ای با هم داشتند و در برهه‌ای از تاریخ معاصر برخی جریان‌های اسلام‌گرای اندونزی که به دنبال ایجاد یک دولت اسلامی در اندونزی بودند، از میان جامعه عرب […]
مروری بر جهانی که نجیب محفوظ در آن زندگی می‌کرد
در سال ۱۹۶۶، برخی از اعضای شورای نشست قيادی انقلاب، از جمال عبدالناصر خواستند تا نجیب محفوظ را به خاطر نوشتن رمان «وراجی روی نیل» تنبیه کند. عبدالحکیم عامر یکی از اعضای شورا معتقد بود نجیب محفوظ با این رمان به حکومت مصر و مسئولین آن، کنایه می‌زند. قرار بازداشت نجیب محفوظ صادر شد، اما […]
مروری بر گزیده موسی بیدج از ادبیات عمان
کلمه «سپیده‌دم» که با نام حواصیل ترکیب شده نیز از اندوه و غم خالی نیست، نه فقط به خاطر اینکه سپیده‌دم فضایی وهم‌آلود و هنگامه‌ای است که نور گریبان ظلمت را می‌شکافد و سوزی ناپیدا در آن موج می‌زند بلکه ممکن است مخاطب را یاد شعر میاکوتو شاعر اهل موزامبیک بیندازد که گفت: «و اندوه […]
مروری داستانی بر ماجرای فلسطین
من پناهنده نیستم از معدود کتاب‌های ترجمه شده از ادبیات عرب در زبان فارسی است که به قضیه فلسطین و اشغال سرزمین‌های آنها توسط رژیم اشغالگر قدس پرداخته و به خوبی تاریخ این سرزمین و اتفاقات را با زبان داستان بازگو کرده است. زنان و مردانی که اشغال را باور نکردند و به امید روزی […]
مروری بر کتاب «سفر به سرزمین‌های غریب»
قمر در روستایی زندگی می‌کند که ساکنانش معتقدند آنجا نفرین شده است چرا که سال‌هاست هیچ دختری در آنجا به دنیا نیامده است. روستایی مردسالار که فقط مردانش می‌توانند اظهار نظر کنند و کسی حق ندارد روی حرف آنها حرفی بزند. قمر خواهر دوقلویی به نام شمس دارد که در کنار او و پدر و […]
روایتی از سودان، سرزمین انجیر فرعون و دستگاه امنیتی
به ادعای خبرگزاری‌های عربی، حلقه سانسور مطبوعات در سودان گاهی بیش از اندازه تنگ میشود و کار نوشتن را در این کشور، به امری دشوار بدل می‌کند. امیر تاج‌السر که اینک ساکن دوحه قطر است، نتوانسته نسبت به این اوضاع بی‌تفاوت باشد به همین خاطر دست به قلم برده و کتاب «صائد الیرقات: شکارچی کرم(های) […]
پرت شدن به دنیای غریب با روایت زنانه
از تمام این‌ها که بگذریم، فرهنگ زنان فرانسوی زمین تا آسمان با فرهنگ زنان مسلمان عرب تفاوت داشت. مادر امین تا به حال از خانه بیرون نیامده بود، پا در کوچه‌های خاکی و نارنجی رنگ مدینه نگذاشته بود و شهر را تنها از پشت پنجره‌های مشبک دیده بود. درسی نخوانده بود و تمام زندگی‌اش در […]
پیشگویی جنگ داخلی در «بیروت 75»
پیش از سخن گفتن درباره «بیروت ۷۵» خوب است به یک نمونه جنجالی از ادبیات دیستوپیایی اشاره کنیم. رمان «قلعه حیوانات» اثر جورج اورول یکی از مشهورترین کتاب‌های دیستوپیایی و دارای ماهیت افشاگرانه است. قلعه حیوانات نمودی از وقایع قبل و دوران استالین و انقلاب روسیه و بعد از آن است. داستان بیروت ۷۵ نیز […]
جاده بستری برای قصه‌گویی
در کشوری که جنگ است و هر روز هزاران جسد را از نظامی تا غیرنظامی در گورهای دسته‌جمعی دفن می‌کنند و فرصت برگزاری هیچ مراسمی برای‌شان نیست، این وصیت پدر خود آغازگر جنگ دیگری است. نبرد آدمی با آدمی، آدمی با خودِ نهفته در درونش، آدمی با طبیعت و نظام حاکم بر آن که هر نوع […]
روایتی از دهه سیاه الجزایر
احلام مستغانمی در نقاب یک رمان عاشقانه، از دهه سیاه الجزایر می‌نویسد. او که شعر هم می‌سراید درباره انگیزه نوشتن رمانش چنین می‌گوید: «وقتی معشوقت را از دست می‌دهی شعر می‌گویی و زمانی که وطنت را از دست می‌دهی، به سراغ نوشتن رمان می‌روی.» «مشکی برازنده توست»، ماجرای خواننده بیست و هفت ساله الجزایری به […]
خواننده «شادی‌های گنبد» باید کارآگاه باشد!
در نمایشنامه جزئیات خجالت‌آور زندگی بازیگران که از قضا افرادِ با آبرو و موجهی به نظر می‌رسند از جمله خشم، فساد و انحطاط اخلاقی به طور کامل آمده است. با وجود مخالفت بازیگران برای ایفای نقش، آنها مجبور می‌شوند برای تطهیر گناهان گذشته، اجرای نمایش را ادامه بدهند. این رمان در سال ۱۹۸۱ میلادی نوشته […]
مروری بر «نه فرشته، نه قدیس» اثر ایوان کلیما
رمان پر است از اشاره به وقایعی تاریخی که در دنیای واقعی به وقوع پیوسته است؛ از مجازات برخی از سران آلمان نازی و اشاره به نام آنها تا ارجاع به وقایع سیاسی و تظاهرات جوانان در دوره‌های مختلف و مرگ خودخواسته ویرجینیا وولف و گفت‌وگوهای حول مذهب و خدا و آفرینش و… . توجه […]
مروری بر مجموعه داستان «آقایی از سان‌فرانسیسکو»
بونین خواننده را در داستان‌ها و شخصیت‌هایش حل می‌کند. ما آن خانه‌ها، دیوارها، پنجره‌ها، کف‌پوش‌ها و پرده‌ها، آن شخصیت‌ها، خلق‌وخو‌ها، گفتگوها، هیجانات و احساساتشان را با گوشت و پوستمان حس می‌کنیم. او مانند یک نقاش تمام جلوه‌ها و بازی‌های نور، سایه و رنگ را در طبیعت پیش چشمانمان می‌آورد. تمام حرکات نور در داستان حس […]
مروری دیگر بر «شب‌های روشن»
قهرمان داستان، جوانی است که زندگی‌اش هیچ فراز و فرودی ندارد. هیچ کسی در زندگی‌اش نیست و با هیچ کسی دوستی ندارد. دوستانش در و دیوارهای شهرند و آنقدر در خیالاتش با آنها حرف زده که صدایشان را می‌شنود. هر روز از کنار مردم سن‌پترزبورگ رد میشود و بی‌آنکه نه آنها او را بشناسند و […]
روایت مسیری خطرناک در «مادر»
مادر با توصیف زندگی سیاه و تلخ کارگران یک کارخانه و خصوصا کارگری به نام میخائیل ولاسوف آغاز میشود. کارگری که فقر و تحقیر از او مرد تندخو، دائم‌الخمر و فحاشی ساخته که زندگی را به کام همسرش پلاژیا (در ترجمه علی‌اصغر سروش، پلاگه) و پسرش پاول زهر کرده است. با مرگ میخائیل عملا داستان […]
تصویر بی‌پرده تولستوی از مرگ
درد باعث میشود ایوان از خانواده‌اش دلخور باشد، از آنها که انقدر راحت و بدون درد در عمارتی که او عمرش را برایش گذاشته؛ قدم می‌زنند و زجر کشیدن ایوان مایه عذاب وجدان‌شان است. اصلا حضور ایوان که تندخو و بیمار است، آزرده‌شان می‌کند. این آزردگی دو طرفه است. ایوان مهر می‌خواهد و خانواده‌اش مهری […]
کتابی برای ورود به جهان داستایفسکی
ـ دیوارهای سنگی داستایفسکی، مراد از حضور شخصیت مرد زیرزمینی را در ابتدای اثر بیان می‌کند. او ضرورت خلق این شخصیت را در امکان حضور چنین شخصیت‌هایی می‌داند که ماحصل نهایی اجتماعی هستند که اثر در آن شکل گرفته است. اما این اجتماع چگونه اجتماعی است که میوه آن شخصیتی به سانِ مرد زیرزمینی خواهد […]
چخوف و میل تغییر آینده
چخوف گرچه برای آینده مردمش نگران است و میل به تغییر در داستان‌هایش قابل مشاهده است اما اهل نسخه‌پیچی‌های مرسوم که حقیقت را تنها نزد خود ببیند نیست. مثلا در داستان «حادثه‌ای در زندگی یک پزشک»، پزشک جوانی به بالین زنی جوان می‌رود که اوضاع و احوال روحی‌اش خوب نیست. پزشک شب را در خانه […]
دورنمای یک غول در «رنج‌کشیدگان و خوارشدگان»
ـ اول‌شخص مفرد: عریانیِ زیبا داستایفسکی این کتاب را در راه برگشت از سیبری نوشته است. کتاب واجدِ نوعی روایت اول‌شخص مفرد است که به‌خوبی می‌توان تأثیر سال‌های زندان و انزوا را در انتخاب این نوع زبان، برای روایت، که جنبه‌ای زمزمه‌ای دارد مشاهده کرد. داستایفسکی دو کتاب دیگر را با همین زبان نوشته است. […]
داستانی از تجربه اعتیاد نویسنده روس
این‌گونه شد که نویسنده سرشناس روسی در ورطه افیون سقوط کرد و روزبه‌روز بر اعتیادش افزوده شد، به‌گونه‌ای که حتی قادر نبود روزی را بدون تزریق مرفین سپری کند. همین تجربه وحشتناک بود که باعث شد دست به نوشتن ببرد و کتابی کوتاه به رشته تحریر درآورد به نام «مرفین»، که گویی ادامه مجموعه «یادداشت‌های […]
مروری تحلیلی بر «قمارباز» پیامبر روس
«قمارباز» هیچ‌گاه نمی‌تواند به یک نقد ساده‌باورانه علیه فعل قماربازی فروکاسته شود بلکه این اثر انتقادی است به تمام زندگی بشر. در این کتاب بارها به کلمه «چرخ» برخورد می‌کنیم با این تفاوت که گاهی مراد از چرخ، چرخ بازی رولت است و گاهی چرخ زندگی. اتفاقات کتاب در یک شهر خیالی اتفاق می‌افتد. شهری […]
«جنایت و مکافات» نقطه پرواز داستایفسکی است
رنج در ادبیات داستایفسکی رسیدن به نقطه اوج است. عیش مدامش درد است و نگاهش به انسان. انسان در ادبیات داستایفسکی غایت و هدف است و او را در جایگاه بالایی می‌بیند. در مقام سخت‌ترین انتخاب‌ها می‌گذاردش و بعد خودش روی چهار پایه‌ای می‌نشیند و به کنش‌ها و انتخاب‌های تصویری که خلق کرده است، نگاه […]
«شنل» گوگول چه نقشی در ادبیات دارد؟
او مجبور است برای شنل تازه قناعت کند و فقیرانه‌تر از قبل زندگی کند اما همین تغییر روح او را به بازی می‌گیرد و سبب غنای روحش میشود. آکاکی ، کم‌کم از حالت درخودماندگی جدا میشود و خود را عضوی از یک کل به نام جامعه پیدا می‌کند. کت یا همان شنل از دست می‌رود. اینجا […]
مروری بر روایتی از یک جنایت تاریخی
طبیعی است که زور ادبیات هم به بعضی از قدرت‌ها نمی‌رسد و فریادش در گلو می‌ماسد. شاید این تنها دلیلی باشد که باید دریا و زهر را خواند و به دیگران هم شناساند؛ و به نظرم همین یک دلیل کافی است.
مروری بر رمان نویسنده کره‌ای
با وجود این که در جهان و زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که جنگ سرد غالب است، اما تمامی ما، از مطالعه تاریخ گرفته تا پیگیری جهان سوم، با مسائل جنگی روبه‌رو شده‌ایم. یکی از جنگ‌های داخلی که در قرن بیستم، در کره جنوبی اتفاق افتاد، به قیام گوانگجو معروف است. قیامی که مردم تحت فشار، پس […]
مروری بر رمان‌ـ‌هایکوی نویسنده برنده نوبل ادبیات
اگر نگوییم آثار یاسوناری کاواباتا همچون سبک زندگی‌اش آرام و کم‌حاشیه است، دست‌کم می‌توانیم آن را آنچنان که خودش نیز اذعان داشته، به هایکو شبیه بدانیم. همان اندازه آهسته و بی اوج و فرود، پیوند خورده با طبیعت و همان قدر مینیمال. «آوای کوهستان» یکی از همین «رمان‌ـ‌هایکوهای» کاواباتاست که هم نامش و هم محتوایش […]
قصه‌هایی از دل افسانه‌های شرقی
مو یان شش سال بعد از انقلاب مائو، در ۱۹۵۵ به دنیا آمد. زادگاهش دهستانی است در استان شاندونگ در چین به نام «گائومی» که در خلال قصّه‌هایش نام آن را بسیار می‌شنوید. زندگی در این دهستان در سال‌های کودکی و نوجوانی مو یان که چین پیوسته درگیر آزمون و خطاهای حکومت انقلابی کمونیستی بوده، […]
جزئیات، جاز، جنگ و هاروکی موراکامی
همین اول کار بگویم تا حوالی صفحه صد (حدود یک چهارم) خبری از اصل ماجرا نیست و موراکامی مشغول ساخت و ساز پایه‌های داستانی است که می‌خواهد تعریف کند. (باید یادآوری کنم که این رمان در 422 صفحه به فارسی ترجمه شده است.) این در حالی است که همین می‌تواند نقطه ضعفی برای یک کتاب […]
مروری بر روایتی از افول آفتاب اصالت‌ها در ژاپن
«شایو» را «پایین رفتن خورشید» معنی کرده‌اند. خانواده‌ای از اسب افتاده و گویی ذرّه‌ذرّه از اصل نیز می‌افتد. پس از مرگ پدر، مادر درگیر ضعف و بیماری میشود، «نائوجی»، پسر خانواده به جبهه جنگ فراخوانده میشود، و کازوکو که به تازگی فرزندش را مرده به دنیا آورده، به خاطر احساسی که نسبت به دوست برادرش، […]
مروری بر تاثیرگذارترین اثر یک نویسنده ژاپنی
«یوزو» همان ناآدمیزادِ قصّه است، و یا دست کم خودش چنین می‌پندارد. او از کودکی خود را همواره وصله ناجوری بر اجتماع انسانی می‌بیند و مسیر حیاتش از ابتدا با شیبی رو به پایین، رو به اضمحلال، به سمت بزرگسالی پیش می‌رود. و آن سه تصویری که دازای در پیش‌درآمد کتاب برایمان شرح می‌دهد گواه […]
مروری بر اولین لجاجت یک داستان‌نویس
قبل از اینکه بخواهم درباره این کتاب حرفی بزنم باید به یادداشت سال 2014 موراکامی درباره این کتاب اشاره کنم. یادداشتی که باید نوعی افشاگری شجاعانه دانستش و هر نویسنده و هنرمندی دست به چنین کاری نمی‌زند. به خصوص وقتی به قله‌های شهرت و محبوبیت رسیده باشی انجام چنین کاری کمی سخت است. موراکامی در […]
«کشتی ساکورا» و بحران هویت در قرن بیستم
«بعضی‌ها من را خوک صدا می‌کنند، بعضی دیگر موش کور؛ با صد و هفتاد و دو سانتی‌متر قد، صد کیلوگرم وزن، شانه‌های گرد، بازو و پاهای پت‌و‌پهن.» این‌ها عبارات صفحه نخست رمان‌اند که «آبه» با آنها دستمان را می‌گیرد و با خود به کشتی ساکورا می‌برد. به معدنی فراموش شده و متروک که برای شخصیت اصلی […]
با احتیاط کتاب انتخاب کنید
آکیرا میزوباباشی نویسنده ژاپنی که در فرانسه اقامت داشته و بعد از بازگشت به وطنش به زبان فرانسه رمان نوشته و معتقد است که در زبان فرانسه سکنا گزیده، اثری نوشته از نظر زمانی از پیش از آغاز جنگ جهانی دوم آغاز میشود و تا ابتدای قرن بیست‌و‌یک ادامه پیدا می‌کند. داستان پسری که انگیزه‌ای […]
تمرکزی بر مفهوم «یاریگری» با تکیه بر رمان بینوایان
اگر موارد ناموفق را خوب توی ذهنمان مرور کرده باشیم، احتمالاً یک «چرا»ی بزرگ برایمان چشمک خواهد زد. «چرا بینوایان توانست و بقیه نتوانستند؟» چه چیزی در بینوایان هست که در آنها نیست؟ در جهانِ یک رمان، به خصوص در دنیای آثار کلاسیک، وقتی صحبت از «چرا»یی به میان می‌آید، باید به سراغ پیرنگ کار […]
روایتی پادآرمانشهری از حکومت زنان
او برای اینکه حکومت «ژودیت» دیکتاتور سرزمین «بنلوکس» (مجموعه‌ای از کشورهای هلند، بلژیک و لوکزامبورگ) را به ما بشناساند از دو روایت موازی که یک فصل در میان به‌دنبال هم می‌آیند و کم‌کم جورچین ذهنی ما را کامل می‌کنند، بهره گرفته است. روایت اول اختصاص دارد به جمعی از روزنامه‌نگاران و روشنفکران فرانسوی که برای […]
آلبر کامو در جستجوی چرایی سقوط انسان
گفت‌وگوی کلِمانس با مخاطبش در میخانه‌ای است که پنج شب به طول می‌انجامد و تازه در پایان رمان است که در می‌یابیم آن طرف گفت‌وگو هم یک وکیل است. جز حرف‌هایی که زده میشود و تغییر محل، اتفاق خاصی در طول این پنج شب نمی‌افتد و کلمانس طی این مدت به مرور به گناهانش اعتراف […]
ریشخند کردن لیبرالیسم و مارکسیسم با «طاعون»
کامو همواره (در آثارش) مجال بروز آزادی و نمایش گسترش آن را فراهم می‌کند. او خوانندگان آثار خویش را چنان با آزادی مواجه می‌کند که از خیره شدن به آن، دچار درد و حتی سرگیجه بشوند. آزادی برای او همه چیز است، حتی خود حقیقت است. کسی که آثار وی را بخواند، بسیار محتمل است […]
نمونه‌ای خوب برای طنز سیاه
«ماهی‌ها نگاهم می‌کنند» یک رمان کوچک از نویسنده هفتاد ساله و پرکار فرانسوی است. ژان پل دوبوآ که اخیرا جایزه گنکور به لیست موفقیت‌هایش اضافه شده این داستان را با بهره‌گیری از دنیای شخصی خود نوشته است. او که خود سال‌ها سابقه روزنامه‌نگاری و نوشتن برای سرویس‌های خبری را دارد با الهام از آن دوره […]
رومن گاری از نجات‌دهنده بودن مهر غافل نبوده
«رزا خانم» سرپرست این بچه‌هاست. پیرزن چاق و سن وسال داری که یهودی‌ست و زندگی‌اش را از راه نگهداری این بچه‌ها می‌گذراند. او هم روزی فاحشه بوده. زن عجیبی که به گفته مومو زشت است، ترس‌های خودش را دارد و هرروز پیرتر و بیمارتر میشود. او هیچ مدرک شناسایی مبنی بر وجود خودش ندارد، از […]
ژان پل سارتر در «تهوع» در جست‌وجوی چیست؟
تهوع اثری است چندجانبه، صندوقچه‌ای‌ست که با کلید فلسفه سارتر باز میشود. ـ روکانتن کیست؟ آنتوان روکانتن، مردی سی ساله که در شهر بوویل درباره زندگینامه فردی به نام مارکی دورولبون در حال مطالعه و پژوهش است. روکانتن جوان، دغدغه‌ای جز نوشتن درباره مارکی دورولبون ندارد، نه همسر و فرزندی و نه تنگنای مالی، او […]
تلاقی ادبیات و فلسفه آلبر کامو در «سقوط»
در این نقطه است که ژان باتیس کلمانس ـ شخصیت اصلی کتاب «سقوط» ـ وارد میشود و با درخواست انجام یک خدمت، می‌خواهد رابط بین فرد پشت پیشخان و مرد وارد شده بشود. زمانی که مرد این اجازه را به ژان می‌دهد، بالأخره به لیوان شراب خود دست می‌یابد. ژان می‌خواهد از پیش او برود […]
از آنا گاوالدا تا رضا امیرخانی
آنا گاوالدا در توصیف رنج‌هایی که شاید هرگز نچشیده باشید، استاد است، آنقدر که می‌توانید از سرمای استخوان‌سوزی که در فضای خانه‌ی «کلوئه» می‌پیچد بلرزید و در کنار شومینه‌ای که پی‌یر توی آن هیزم می‌اندازد گرم شوید و آرام بگیرید؛ با گریه‌های کلوئه قلبتان مچاله شود و از خاطرات پی‌یر حیرت کنید. احتمالا مخاطب از […]
«محاکمه خوک» یادآور داستانی از ویکتور هوگو است
در بخش اول که تحت عنوان «جنایت» نوشته شده، از چگونگی اتفاق افتادن قتل تا انتقال متهم به زندان و مقدمات برگزاری روز دادرسی گفته میشود. «چیزی از او نمی‌دانستند؛ نه اسمش، نه سنش. وارسی‌اش کردند، نه خبری از خالکوبی بود، نه نشانه ناجوری. بعد کوشیدند هر طور که می‌توانند به او انگی بزنند. ستیزه‌خو […]
«سمفونی پاستورال» درباره یک چیز مرموز است
«سمفونی پاستورال» یا «سمفونی چوپانی» عنوان سمفونی شماره شش لودویگ فان بتهوون است، که در موومان اول از پدیدار شدن احساس‌ها و هیجان‌های دلپذیر و مطبوع به هنگام گام نهادن به دامان طبیعت در یک روستا حرف می‌زند و این روایت داستانی نیز به پدیدار شدن احساس تعلق در دل دختر نابینا پرداخته و داستانی […]
